AB’de Türk Şirketlerinin Yerleşme Özgürlüğünün Hukuki Temeli

Abstract

Şirketlerin Yerleşme özgürlüğü, Kurucu Anlaşmanın 49 (Eski 43) ve 54’üncü (Eski 48) maddelerinde ifadesini bulan yerleşme özgürlüğü ilkesi ile de güvence altına alınmıştır. Söz konusu maddeler gerçek ve tüzel kişilere yerleşme özgürlüğünü bahşetmekte, ABAD kararlarıyla da bu haklara açıklık getirerek Birlik şirketleri tanımlamaktadır. Daily Mail, Centros, Überseering, İnspire Art, Sevic ve Cartesio kararlarıyla ABAD; içe göçler ile dışa göçleri ayırmış, üye ülkelerin yerleşme özgürlüğünü sınırlama yetkisi, daha çok dışa göçler açısından kabul etmiştir. İçe göçler açısından ise üye ülkelerin müdahale yetkisi, kamu yararı temelinde sınırlı olarak kabul etmiş ve bu temelde yapılacak düzenlemelerin de Gebhart testi ölçülerini karşılaması gerektiğini ortaya koymuştur. Aday bir ülke olarak Türkiye, şirketler hukukunu Birlik hukukuyla uyumlaştırmıştır. Ayrıca Überseering kararıyla ATAD, “yerleşme özgürlüğünün geçiş döneminden itibaren doğrudan uygulanacağını, bu özgürlüğünün kullanılmasının bir anlaşmaya veya ikincil bir düzenlemeye bağlı olmadığını” açıkça ortaya koymuştur. Türkiye ise geçiş dönemini tamamlamıştır.

The principle of freedom of establishment, as a part of the EC Treaty is s laid down in Article 49 (ex 43) and 54 (ex 48). Those articles grant free movement of establishment to natural and legal persons, and state how “a company” or “a firm” is to be defined under Community law. In Cases of The European Court of Justice’s rulings on the Daily Mail, Centros, Überseering, İnspire Art, Sevic and Cartesio, distinction between the “emigration” and “immigration” of the companies were empahsized and restriction by national measures on emigration was mainly accepted. However, restrictions on immigrations by national law is subject to more scrutiny, and depends on meeting the Gebhard test. Turkey, as a candidate country, harmonised its own company law with the Community Law. ECJ, with its Überseering ruling, had clearly expressed that freedom of establishment have been directly applicable as the transitional period had come to an end. It is no longer necessary for Member States to adopt a convention or secondary regulation in order to exercise the right of establistment. Turkey also completed transitional period.