Unesco Dünya Miras Alanları Bağlamında Süleymaniye Bölgesi Yer Altı Envanterinin Değerlendirilmesi

Abstract

Yer altı merak uyandırıcılığı ve cazibesiyle birlikte çoğunlukla güvenlik ve yasallık problemleriyle gölgelenmektedir. Oysa birçok zaman gündelik yaşam konforumuz ve bugünkü tarih bilgimiz yer altının bir sonucudur. Yer altı yüzeyselin ötesine geçmek, derinleşmek istediğimizde bize birçok veri sunar. Üstüste yığılarak oluşmuş palimpsest şehirlerde yer yüzeyindekini oluşturan birçok katman ayaklarımızın altındadır. İstanbul da böyledir. Silüet, üzerine bastığımız ancak görmediğimiz birçok hatıra ve mekan üzerinde oluşur. Yer altının değeri, ortaya çıkardığı ile ölçülmelidir. Bu çalışma yer altı anlam ve çağrışımından yola çıkarak, dünya çapında muteber bir envanter olan Unesco Dünya Miras Listesi üzerinden incelemiştir.Yer altı mekanlarının çok ve çeşitli kullanımları yanında, tarihi dönemlerin karşılıkları oldukları, yer altından takip edilebilir bir dünya tarihi olduğu görülmüştür. İstanbul’un tarihi ve kültürel katmanlarındaki yer altı yapıları Dünya Miras Listesi’ndeki dört bölge üzerinden araştırılmıştır. Çalışmanın özel olarak yoğunlaştığı bölge ise Süleymaniye bölgesidir. En çok kayıp eserin bulunduğu bölge olması ve halihazırda yürütülen yenileme faaliyeti ile bir kısmının da görülemeyecek şekilde kapanacak olması bu bölgenin seçilme nedenidir. İstanbul’un yıkım ve yeniden yapımlarla dolu tarihi bağlamında bugünün şahitliği lüzumlu görülmüştür.

Despite its itriguing nature and appeal, the underground (subterrenean) is often overshadowed by problems of security and legality. However, many times our comfort of everyday life and our knowledge of today's history are the result of the underground. The underground provides us with a lot of data when we want to go beyond the surface and deepen. In palimpsest cities formed by piling on top of each other, many layers that form the surface of the earth are under our feet. İstanbul is the same. The silhouette is formed over many memories and spaces that we have stepped on but have not seen. The value of it must be measured by what it reveals. This study, based on the meaning and connotations of the underground, examined it through the Unesco World Heritage List, a worldwide inventory. In addition to the many and varied uses of underground spaces, it has been observed that they are the counterparts of historical periods and that there is a world history that can be traced from underground. The underground structures in the historical and cultural layers of İstanbul were researched through four regions on the World Heritage List. The region where the study is particularly concentrated is the Süleymaniye region. The reason for choosing this region is that it is the region where the most lost architectural remains are located and that some of them will be closed to be seen with the renovation activities already being carried out. In the context of İstanbul's history of destruction and reconstruction, today's testimony was deemed necess