Gâyetü’l-Emânî fî Tefsîri’l-Kelâmi’r-Rabbânî Adlı Tefsirde Zemahşerî ve Beyzâvî’ye Dil Açısından Yapılan İtirazlar

Abstract

Araştırmamızda Gâyetü’l-Emânî fî Tefsîri’l-Kelâmı’r-Rabbânî adlı tefsirde Zemahşerî (v. 538/1144) ve Beyzâvî’ye (v. 685/1286) dil açısından yöneltilmiş olan itirazlar tespit edilmiş ve incelenmiştir. Araştırmamız “giriş”, “üç bölüm” ve sonuç kısmından meydana gelmektedir; birinci bölümde Molla Gürânî (v. 893/1488), hayatı, eserlerleri, ilmi kişiliği ve Gâyetü’l-Emânî fî Tefsîri’l-Kelâmı’r-Rabbânî tefsiri, ikinci ve üçüncü bölümde ise söz konusu tefsirde Zemahşerî ve Beyzâvî’ye dil açısından yöneltilen itirazlar tespit edilerek tahlil edilmeye çalışılmıştır. Araştırmamızda üç müfessirin orijinal metinlerine yer verilmiş ve çoğu zaman diğer müfessirlerin görüşlerinden ve delillerinden de yardım alınarak aralarında tercihte bulunulmuştur.

In this study, we established and analyzed the linguistic objections to al-Zamakhsharī (d. 538/1144) and al-Bayḍāwī (d. 685/1286) in the exegesis Gâyetü’l-Emânî fî Tefsîri’l-Kelâmı’r-Rabbânî. It consists of an introduction chapter, three main chapters and a conclusion chapter. The first chapter includes Molla Ghurānī’s life, works, scholarly character, and an introduction to his exegesis Gâyetü’l-Emânî fî Tefsîri’l-Kelâmı’r-Rabbânî. In the second and third chapters, we established and analyzed his linguistic objections to al-Zamakhsharī and al-Bayḍāwī in his exegesis. In our study, we included excerpts from the original texts of the three authors; compared and contrasted them with the studies of different authors, and analyzed their preferences. Accordingly, we discussed their choices and stated our views.