Ongi Yazıtı Üzerine İncelemeler

Abstract

Ongi Yazıtı 1891 yılında N. M. Yadrintsev tarafından Ongi ırmağı civarında, Taramel yakınlarında bulunmuş olup toplam 19 satırdır. Bu yazıt ilk kez W. Radloff tarafından işlenmiştir. Yazıt üzerinde en çok ses getiren çalışmayı ise 1957 yılında S. G. Clauson yapmıştır. Yazıt, Türkiye'de ilk kez 1936 yılında H. N. Orkun tarafından yayımlanmıştır. T. Tekin'in 2000 yılında yayımlanan Orhan Türkçesi Grameri adlı kitapta da yazıtın metni verilmiştir. Yazıt üzerinde ülkemizde yapılan çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu çalışmada yazıt hakkında genel bilgiler verildikten sonra yazıtın yazı çevrimi, sözlüğü ve kelime notları verildi. Yazı çevrimli metinde önceki naşirlerin okuyuş şekilleri de dipnotlarla gösterildi. Özellikle notlar bölümünde bazı sorunlu kelimelerin önceki naşirler tarafından nasıl okunup anlamlandırıldığı üzerinde durulduktan sonra tarihi ve çağdaş Türk dillerindeki şekilleri üzerinde duruldu.

The Ongi lnscription, which consists of 19 lines, and which is located near the Ongı river and close to Taramel, was found by N. M. Yadrintsev. This inscription was first published by W. Radloff. S. G. Clauson made the most important contribution to the lnscription in 1957. An article about the lnscription was first published in Turkey in 1936 by H. N. Orkun. The text of the lnscription was given in T. Tekin's book called Orhan Türkçesi Grameri published in 2000. There are almost no articles in Turkey on the said lnscription After giving some general information about the Inscription, the transcription of the article, and the dictionary of the lnscription as well as the word notes of the Inscription were given. Readings of previous publishers were included as footnotes. After mentionnig how previous publishers read some problematic words, which has been included in the part called notes, corresponding figures of these in the historical and contemporary Turkish languages have been mentioned.