الذَّكَاءُ العَاطِفِيُّ :دراسةٌ تَحْلِيليَّةٌ تَأصِيليَّةٌ وِفْقَ المَنْهَجِ التَربَويِّ الإسلَمِيِّ

Abstract

هدفت الدراسة إلى تحليل مبدأ الذَّكَاءِ العَاطِفِيِّ الفرديِّ والجماعيِّ وتأصيله في ضوء المنهج التربوي في السنة النبوية. وقد استخدم الباحث المنهج الوصفي التحليلي والمنهج التوثيقي التأصيلي عبر أداتي الاستقراء والاستنتاج للتعرف إلى منهج الإسلام في تمكين دعائم التوازن النفسي بين المسلمين؛ وذلك بالاعتماد على منهج بحثي يقوم على التوثيق للأدلة الشرعية، ثم تحليلها لتحديد سبل بناء منظومة الذَّكَاءِ العَاطِفِيِّ الفردي والجماعي في مختلف مفاصل المجتمع المسلم. وخلصت الدراسة إلى أن مبدأ الذَّكَاءِ العَاطِفِيِّ مبدأ تربوي نفسي إسلامي أصيل اهتم القرآن الكريم بإرسائه وعملت السنة النبوية القولية والفعلية والتقريرية على تجسيده، وكذلك الخلف من علماء الأمة؛ وتوصي الدراسة بأهمية الإفادة من منهج التأصيل الذي اعتمدته والعمل على تطويره بغية إنجاز دراسات توثق ثراء الفكر التربوي والنفسي الإسلامي وسبقه في إرساء مبادئ الصحة النفسية عبر إظهار تعدد أساليب الشريعة الخاتمة وتنوع غاياتها.

Bu çalışma; Hz. Peygamber’in sünnetinin eğitim yöntemi ışığında, ferdî ve toplumsal olarak duygusal zekâ ilkesi ve kökeninin incelenmesini hedeflemektedir. Araştırmacı Müslümanlar arasında psikolojik denge dayanaklarının oluşumunda İslami yöntemin tanıtımında, tümevarım ve tümdengelim yöntemleri aracılığıyla betimsel analitik metodu ve dokümanter metodu kullanmıştır. Şer-i delillerin belgelendirilmesini temel alan araştırma yöntemine dayanarak İslam toplumunun çeşitli katmanlardaki birey ve toplumun duygusal zekâ sisteminin yapılanması yollarının belirlenmesini analiz etmektedir. Araştırma duygusal zekâ ilkesinin, Kuranı kerimin yerleştirilmesini önemsediği, sözlü, fiili ve takriri nebevi sünnetin ve ümmetin halef âlimlerinin somutlaştırılmasına çalıştığı, özgün bir İslami psikolojik eğitim ilkesi olduğu sonucuna varmıştır. Çalışma, dayandığı dokümanter yöntemin yararının önemli olduğunu, bununla birlikte son din İslam’ın çok yöntemli ve çok amaçlı yönünü göstererek, İslami pedagojik ve psikolojik düşüncenin zenginliğini ve psikolojik sağlık ilkelerinin yerleştirilmesinde ilk olduğunu ortaya koyan çalışmalar yapmak amacıyla bu yöntemin geliştirilmesini tavsiye etmektedir.

The study aims at consolidate identity Of Kant’s educational philosophy under the educational Islamic point of view. The investigator does his study through the descriptive analytic method using inference and induction tools to identity The most important educational values the principles and learning methods that kant,s educational philosophy called for it. After that he starts the comparison With educational learning theory through the educational Islamic point of view that is based on documenting then analyzing the legal evidences to identify the learning principles adopted by it and to show the educational values emerging from it and to define points of contrast and differentiation between Kant’s educational philosophy thought and the modern Islamic education thought. The study concludes that There are several contrasting points and meeting points between Kant’s educational philosophy and the philosophy of Islamic educational.. And it says to benefit from the method of consolidation that it uses and to work to improve it aiming at achieving studies that proves that the Islamic educational thought has been precursor in establishing principles and methodologies in teaching that have various methods and numerous aims.