Ankara Ahi Şerafettin Zaviyesi
Künye
ACUN, Hakkı, & Umut İNCİ. "Ankara Ahi Şerafettin Zaviyesi." Vakıflar Dergisi, 45 (2016): 29-57.Özet
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restorasyonu için karar verilen yapıda ilk çalışmalar Yüksek
Mimar Umut İnci tarafından yapılmıştır. Önce yapıda büyük bir temizlik çalışmaları başlatılmış,
küçük çaplı sondajlarla yapı tanımlanabilir hale getirilmiş, rölöveleri çıkartılmıştır.
Daha sonra sağlıklı restorasyon ve restitüsyon planları çıkartılabilmesi için malzeme analizleri
yaptırılmış, Sanat Tarihi raporu hazırlanmıştır. Sanat Tarihi raporu Prof. Dr. Hakkı Acun tarafından
hazırlanmıştır. Bu raporda zaviyelerin menşei, öncüleri, fonksiyonları, bölümleri ve dönem
dönem gelişimi anlatılarak restorasyon ve restitüsyona ışık tutmuştur.
Ankara’da Selçuklu Dönemine ait tek yapı olma özelliği gösteren Ahi Şerafettin Zaviyesi’ nde
yapılan çalışmaların sonucunu, birbirini tanımlayan bu iki makalenin bir bütün halinde yayınlanarak
ilim âlemine duyurulması düşünülmüştür.
Çok fonksiyonlu tarikat yapıları olarak tanımlanan bu yapıların menşeinin İslamiyet’in ilk yıllarına
kadar gidebilen bir inanç sistemi olduğunu, Orta Asya coğrafyasının içlerine kadar yayıldığını
gördük. Bu yapıların başlangıçta bölümlerinin tam olarak tanımlanamadığı, düzgün bir plan şeması
göstermediğini, ama Asya’daki Dört Eyvanlı Orta Avlulu Medrese ve konut mimarisinden
esinlendiğini bilmekteyiz. Ahi Şerafettin Zaviyesi’nin de, daha sonra Erken Osmanlı döneminde
Bursa’da, Yıldırım, Yeşil ve Muratiye Zaviyelerinde olduğu gibi bölümleri tanımlanan ve sıkça
karşımıza çıkan bir yapı olmadığı anlaşılmıştır.
Kaynaklarda Ankara’da birçok zaviyeden bahsedilmesine rağmen bugüne kadar Selçuklu Dönemine
ait bir örneğine rastlanmamıştı. Bu çalışmayla gün yüzüne çıkartılan yapının restore
edilerek gelecek kuşaklara doğru bir şekilde aktarılması amaç edilmiştir. The zawiya building, whose restoration is decided by Directorate General of Foundations, in line
with the decision of Ankara Regional Directorate, was thoroughly cleaned. Having performed
a number of small scale archeological digs, the structure became more definable and survey
drawings was prepared by architect Umut İnci (MSc).
Afterwards, material analysis were carried out to make more realistic restitution and restoration
projects. History of Art report was prepared by Prof. Dr. Hakkı Acun. This report helped works
of restitution and restoration by providing the information on the origin of zawiyas, their
functions, sections and progress throughout the centuries. In line with the prepared history
of art report, period photos, other archival and library information, restitution and restoration
projects of the structure were prepared and approved by the Regional Committee.
Results of the studies on Ahi Şerafettin Zawiya, which is the only one structure in Ankara
belonging to the period of Selçuk, have been presented here to share with the academia.
We see that the origin of zawiyas, defined as multi-functional religious sects or system, can be
traced back to the early eras of Islam and spread into the Central Asia region. We know that, in
the beginning, zawiya structures didn’t display a proper schema plan, sections of the structures
were not defined accurately but were inspired from madrasa with iwans on all four sides of the
central courtyard and housing architecture in Asia. Later it is understood that, Ahi Şerafettin
Zawiya is of no traditional structure, as generally expected, like Yıldırım, Yeşil and Muratiye
Zawiyas in Bursa in Early Ottoman times of which sections are defined properly.
Although so many zawiyas are mentioned in the archival sources belonging to the Selçuk period
in Ankara, none of them has been identified until recently. With the restoration of the structure,
it is aimed to transfer Ahi Şerafettin Zawiya to the future generations in a proper condition.
Bağlantı
https://www.vgm.gov.tr/vgm/vgmdergi/vakiflardergisi/sayi45/files/assets/basic-html/index.html#1https://hdl.handle.net/11352/2592
Koleksiyonlar
- Vakıflar Dergisi [825]