Kadınlarda Patolojik Endişe ve Kaygı Düzeyini Yordayan Değişkenler: Bilişsel Abartma Tarzı ve Öz Kontrolün Etkisinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, bilişsel abartma tarzı ile kaygı ve patolojik endişe ilişkisinde öz-kontrolün etkisini incelemektir. Bilişsel abartma tarzı, bireyler tarafından farklı şekillerde algılanabilen tehdit şemasının durağan olmayan, bireye yaklaşan ve riskin birey açısından artması şeklinde yorumlanmasına eğilim sağlayan bir bilişsel yatkınlıktır. Çalışmanın örneklemini 18-60 yaş arası 261 kadın katılımcı oluşturmaktadır. Veriler; Demografik Bilgi Formu, Penn Eyalet Endişe Ölçeği, Sürekli Kaygı Envanteri, Bilişsel Abartma Tarzı Ölçeği- Yeniden Değerlendirilmiş Formu, Kısa Öz Kontrol Formu ve Deprem İndeksi ölçme araçları kullanılarak katılımcılardan toplanmıştır. Analizler IBM SPSS 21 programı ve Process Macro V.4.2. eklentisi kullanılarak yapılmıştır. Bilişsel abartma tarzı, fiziksel abartma, sosyal abartma, patolojik endişe, sürekli kaygı ve öz-kontrol arasındaki ilişkileri incelemek için Pearson Korelasyon Analizi yapılmıştır. Bilişsel abartma tarzının sürekli kaygı ve patolojik endişeyi yordayacağı hipotezini incelemek için Basit Doğrusal Regresyon Analizi bağımlı değişkenlere göre ayrı ayrı yürütülmüştür. Bilişsel abartma tarzının sürekli kaygı ve patolojik endişe ile olan ilişkisinde öz-kontrolün düzenleyici ve aracı etkisini incelemek için Process Macro V.4.2. kullanılarak analizler yapılmıştır. Analizlerin sonuçlarına göre bilişsel abartma tarzı sürekli kaygı ve patolojik endişeyi yordamaktadır ve öz-kontrolün bu ilişkide aracı etkisi bulunmaktadır. Bulgular ilgili literatür kapsamında değerlendirilmiştir.

The aim of this study is to examine the effect of self-control on the relationship between cognitive looming style, and anxiety and pathological worry. Cognitive looming style is a cognitive vulnerability that tends to interpret the threat schema, which can be perceived in different ways by individuals, as non-static, approaching the individual and increasing the risk for the individual. The sample of the study consisted of 261 female participants aged 18-60 years. Data were collected from the participants using the Demographic Information Form, Penn State Worry Questionnaire, Trait Anxiety Inventory, Looming Maladaptive Style Questionnaire-Revised, Brief Self-Control Form and Earthquake Index. Analyses were conducted using IBM SPSS 21 program and Process Macro V.4.2. extension. Pearson Correlation Analysis was used to analyze the relationships between cognitive looming style, physical looming, social looming, pathological worry, trait anxiety, and self-control. In order to examine the hypothesis that cognitive looming style would predict trait anxiety and pathological worry, Simple Linear Regression Analyses were conducted separately according to the dependent variables. To examine the moderating and mediating effect of self-control on the relationship between cognitive looming style and trait anxiety and pathological anxiety, analyses were conducted using Process Macro V.4.2. According to the results of the analyses, cognitive looming style predicts trait anxiety and pathological worry and self-control has mediating effect on this relationship. The findings were evaluated within the scope of the related literature.