Halit Ziya Uşaklıgil'in Romanlarında Ev ve Değişen Anlam Yükü Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar

Abstract

19. yüzyıl romanında mekân 'içinde yaşanılan çevre' olmaktan çıkarak 'tasarlanmış çevre' haline gelir. Şahıs kadrosunun biçimlenmesinde mekanın önemli bir katkısı vardır. Kahramanlarının duygu ve ihtiraslarını sanatkârane bir üslupla tahlil eden; onları yaşadıkları çevre içinde gösteren; bu çevreyi bir ressam inceliğiyle metne aktaran Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında mekan tasvirleri işlevsel bir özellik taşırlar. Bu çalışmada Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu ve Kırık Hayatlar adlı romanlarında 'ev'in, kahramanların ruh değişimlerine paralel olarak, kazandığı anlamlar Bachelard'ın ev için verdiği "insanın düşünceleri, anıları ve düşleri için en büyük birleştirici güçlerden biri"; " özvarlığının topografyası; "insan ruhunun çözümleme aracı" gibi tanımlar çerçevesinde incelenmektedir.

The research focuses on the term "house/home" in the novels Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar written by Halit Ziya Usakligil by analysing the change in the meaning and interpretation of the term according to the definition from Gaston Bachelard "Each house is the establishment of a cosmos in a chaos and the place for the fantaisies or dreams."