“Merkad-i Fatih’i Ziyaret”in Gizi ve Üzerindeki Göz İzi

Abstract

Bu yazı, Tanzimat sonrası Türk şiirinin ilk dehâsı olarak kabul edilen Abdülhak Hâmid’in Fatih Sultan Mehmed’i ziyaret hakkında kaleme aldığı “Merkad-i Fâtih’i Ziyâret” adlı şiirinin yeni edebiyat ve fikir dünyası içindeki yeri ve değeri üzerinde yapılmış bir tahlil ve yorum çalışmasıdır. Yazıldığı andan itibaren bu metin, Merkad-i Fâtih’in ayakucunda sözel bir türbedar olarak vazifesini edâ eylemektedir. Hâmid’i, edebiyat tarihinde mümtaz yer edinmesini sağlayan bu metin, Fatih’in hayat görüşünün ve tefekkür ufkunun edebi boyutuyla tescil ve tespitini de temin eden bir ‘ufuk-metin’dir. Bu açıdan anlamlı ve önemlidir. Metnin, Osmanlı ruhunun ve hayat ufkunun doğru ve derinlikli bir yorumunu da içermesi, onu şiirsel idrakin zirvelerinden biri yapmıştır. “Merkad-i Fâtih’i Ziyâret”te başka şairlerin de göz izi vardır; ama bu durum, onun sadece özgünlüğünü güçlendirmektedir.

This is an interpretation and analysis work done upon the position and value in the new-literature and thought world of the poem “Merkad-i Fâtih’i Ziyâret” penned by Abdulhak Hamid about the visit to Fâtih Sultan Mehmed, whom is regarded as the first genius of After-Tanzimat Era Turkish Poetry. Since it has been written, this poem serves as a verbal tomb keeper close at hand of Fâtih Sultan Mehmet. This text which granted Hamid a privileged position in the literature history, is a ‘horizon-text’, supplying the reader with the ability to detect and register Fâtih’s vision and contemplation scope with respect to their literary aspects; hence, it is significant and meaningful. The poem’s including the correct and deep remark of Ottoman soul and life, takes it to the pinnacle of poetic understanding. “Merkad-i Fâtih’i Ziyâret” has the signs of other poets eyes, yet this only enhances Hamid’s uniqueness.