Mana Oluşumunda İç ve Dış Bağlam İlişkisi : Abdülkahir El-Cürcani ile Saussure Karşılaştırması
Citation
SAĞ ŞENCAL, Esma, Mana Oluşumunda İç ve Dış Bağlam İlişkisi : Abdülkahir El-Cürcani ile Saussure Karşılaştırması, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Medeniyetler İttifakı Enstitüsü Medeniyet Araştırmaları Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2014Abstract
“Mana oluşumunda iç ve dış bağlam ilişkisi: Abdülkahir el-Cürcani ile Saussure
karşılaştırması” isimli bu çalışmada, Cürcani’nin Nazım teorisi ile Saussure’un
yapısalcı dilbilim yaklaşımı üzerinden dil içi ögeler ile dil dışı ögeler bakımından
bağlamın mana oluşmundaki rolü ve bu ögelerin birbirleriyle olan ilişkisinin analizi
amaçlanmaktadır.
Bağlamın, anlama ile tamamlayıcı bir ilişkisi vardır. Sözün manasının
oluşumunda ve bu mananın aktarılmasında bağlam çok önemli bir rol oynamaktadır.
Dilbilimcilerin, sözü oluşturan ögelerin belirli bir dizgi ile dizilip bir araya geldiği bir
sistem olarak tanımladıkları bağlam, iç bağlam (dil içi özellikleri kapsar) ve dış
bağlam (dil dışı özellikleri kapsar) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Sözdizimi ve
sözdizimini oluşturan ögeler arasındaki ilişkiler üzerine kurulu olan Nazım Teorisi’ni
öne süren Cürcani ile dili bir sistem olarak gören Saussure’un dil ile ilgili
yaklaşımları bağlamı incelemeye imkan tanımaktadır. Bu yüzden bu çalışmada bu iki
dilciye göre mana oluşumunda iç ve dış bağlam arasında nasıl bir ilişki olduğu ve bu
ilişkinin nasıl bir rol oynadığı analiz edilmiştir. This study which is titled as “The relationship between linguistic and nonlinguistic
context in the formation of meaning: A comparison between Abd-u’l-Qahir
al-Jurjani and Saussure” aims to analyze the ideas and theories of both Abd-u’l-Qahir
al-Jurjani and Saussure through the contextual approach. In addition, it aims to
understand how they interpreted the relationship between linguistic context and nonlinguistic
context and the role of this relationship in the formation of meaning.
There is a complementary relationship between context and understanding.
Linguists define context as a system where the elements of speech align in a specific
way. It is splitted into linguistic and non-linguistic context. It seems that al-Jurjani’s
and Saussure’s approaches are comparable through the concept of context. As a
result, this study compares these two linguists to analyze their perspectives to the
relationship between linguistic context and non-linguistic context and the role of this
relationship in the formation of meaning.