Klinik Olmayan Örneklemde Beş Faktör Kişilik Envanteri Belirti Tarama Amaçlı Kullanılabilir mi?: Ön Çalışma

Abstract

Bu çalışmada, Beş Faktör Kişilik Envanteri’nin (5FKE) klinik olmayan örneklemde tarama amaçlı olarak kullanılıp kullanılamayacağı incelenmiştir. Çalışmaya 18-54 yaşları arasında 103 kadın (%62,4), 62 erkek (%37,6) olmak üzere toplam 165 kişi katılmıştır. Kullanılan ölçeklerin içtutarlılık katsayıları, 5FKE’nin faktörlerinin 0,85-0,94, Belirti Tarama Listesi’nin (SCL-90-R) alt ölçeklerinin ise 0,69-0,91 arasında gerçekleşmiştir. SCL- 90-R’nin üç genel alt boyutunun 5FKE’nin faktörleri ile Pearson korelasyon katsayıları ise şu şekildedir. Genel Belirti Düzeyi’nin Gelişime Açıklık ile -0,17, Öz-Denetim / Sorumluluk ile -0,28, Yumuşakbaşlılık / Geçimlilik ile -0,35 ve Duygusal Tutarsızlık ile 0,65 düzeyinde; Pozitif Belirti Toplamı’nın Gelişime Açıklık ile -0,10, Öz-Denetim / Sorumluluk ile -0,20, Yumuşakbaşlılık / Geçimlilik ile -0,23 ve Duygusal Tutarsızlık ile 0,57 düzeyinde; Pozitif Belirti Düzeyi’nin Gelişime Açıklık ile -0,14, Öz-Denetim / Sorumluluk ile -0,28, Yumuşakbaşlılık / Geçimlilik ile -0,33 ve Duygusal Tutarsızlık ile 0,51 düzeyinde korelasyon katsayıları gösterdiği belirlenmiştir. 5FKE’nin Dışadönüklük faktörü, hem Genel Belirti Düzeyi, hem Pozitif Belirti Toplamı hem de Pozitif Belirti Düzeyi ile istatistiksel düzeyde anlamsız ve düşük korelasyon göstermiştir. SCL-90-R’nin üç genel alt boyut toplam puanını yordamak için regresyon analizi yapılmış ve her üç alt boyut toplam puanını yordamada da sadece Duygusal Tutarsızlık faktör puanının istatistiksel düzeyde anlamlı olduğu görülmüştür. Bu çalışma klinik olmayan örneklemde 5FKE’nin özellikle de “Duygusal Tutarsızlık” faktörünün tarama amaçlı kullanılabileceğine ilişkin olarak ipucu sağlamıştır. Ancak konunun daha detaylı incelenmesinin gerekli olduğunu da göstermiştir.

This study investigated whether Five Factor Personality Inventory (5FKE) can be used for symptom screening purposes in a non-clinical sample. A total of 165 people 103 women (62.4%) and 62 men (37.6%) between the ages of 18-54 years participated in the study. The internal consistency for factors of 5FKE was found between 0.85 and 0.91, while for sub-scales of Symptom Checklist (SCL-90-R) it was between 0.69 and 0.91. Correlation coefficients between three sub-scales of SCL-90-R and the factors of 5FKE were as follows: Global Severity Index correlations with Openness to Experience was -0.17, with Conscientiousness 0.28, with Agreeableness -0.35, and with Emotional Instability it was 0.65; Positive Symptom Total correlations with Openness to Experience was -0.10, with Conscientiousness -0.20, with Agreeableness -0.23, and with Emotional Instability it was 0.57; Positive Symptom Distress Index correlations with Openness to Experience was -0.14, with Conscientiousness -0.28, with Agreeableness -0.33, and with Emotional Instability it was 0.51. Extraversion factor of 5FKE showed insignificant and weak correlations with all three sub-scales of SCL-90-R. Regression analysis calculated to infer total scores of three sub-scales of SCL-90-R showed that only the factor score of Emotional Instability inferred the total score of Global Symptom Index of SCL-90-R significantly. The results of this study gave clues that the 5FKE particularly “Emotional Instability” factor could be used for screening purposes in a non-clinical sample. However, the results also revealed that the issue should be investigated in more detail.