Yenikapı Mevlevihanesi : (Konya Mevlana Müzesi Arşivi 165 Nolu Zarf Işığında)

Abstract

İstanbul’da Galata Mevlevîhânesi’nden sonra kurulan ikinci Mevlevî dergâhı olan Yenikapı Mevlevîhânesi XVI. yüzyılın sonunda 1598 senesinde Yeniçeri Kâtibi Malkoç Mehmed Efendi tarafından günümüzde Zeytinburnu Belediyesi sınırları içerisinde kalan Topkapı yolu üzerinde Mevlânâkapı olarak bilinen mahalde yaptırılmıştır. Konya Mevlânâ Müzesi Arşivi’nde bulunan Hazine-i Evrak Defteri’ne kayıtlı olan 165 nolu zarf içerisinde İstanbul Yenikapı Mevlevîhânesi’ne ait vakıf kayıtları, 1187/1773-74 ile 1275/1858-59 yılları arasında meydana gelen muamelat ile ilgili çeşitli belgeler elde edilmiştir. Bu zarf ışığında Mevlevîhâne mutfaklarına gelir olarak tahsîs edilmiş arazilerin ferağ ve intikâlât kayıtları, Mevlevîhâne’ye ait çeşitli konularda ilmühaberler, Mevlevîhâne kütüphanesi ve burada bulunan kitaplar, Yenikapı Mevlevîhânesi mutfak eşyaları örneğiyle Mevlevîlerde mutfak kültürü ve Yenikapı Mevlevîhâne’sinin üç aylık bütçesi gibi konular ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışmamız sonucunda elde edilen bilgilerin Mevlevî kültürünün anlaşılmasına katkı sağlayacağına inanıyoruz.

Yenikapı Mawlawi House, the second mawlawi house founded after Galata Mawlawi house in İstanbul, was built in the area Mevlanakapı (Rumi Gate), stands today within the Zeytinburnu Municipality, at the end of sixteenth century, 1598, Malkoc Mehmed Efendi The Janissary Clerk. Some records belong to Foundation of Istanbul Yenikapı Mawlawi House and some documents about the incidents occurred in between the years of 1187 – 1275 (according to muslim calendar, 1773 – 1859 in Gregorian calendar ), was found in the envelope numbered 165 registered to Ottoman Arcihve, which now stands in the Record office of Konya Mevlana (Rumi) Museum. In the light of this envelope, conveyance and assignation records of the lands committed as donation for the Mawlawi House kitchens, some certifications of the Mawlawi house, Mawlawi House library and the books existing here, Mawlawian cuisine with the sample of Yenikapi Mawlawi House kitchenware and some other subjects like quarterly budget of Yenikapi Mawlawi House are tried to be discussed. We have a confidence that the knowledge aciheved as a result of our work will contribute to the understanding of Mawlawian culture.