Haseki Hürrem Sultan Külliyesi Tarihsel Veriler Bağlamında Külliyenin Konumlanma Özellikleri

Abstract

Kanuni Sultan Süleyman’nın hasekisi Hürrem Sultan’ın banisi olduğu Haseki Hürrem Sultan Külliyesi, Bizans döneminde Kuru Tepe/Kserolofos/Xerolophos daha sonra Avrat/Avret Pazarı olarak adlandırılan İstanbul’un önemli bir bölgesinde inşa edilmiştir. Haseki Hürrem Sultan Külliyesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal, ekonomik, siyasal olgunluğa eriştiği dönemin yapı alanının en önemli mimarı Mimar Sinan’ın (1489-1588) eseridir. Haseki Camisi, Sinan’ın, 1538’de mimarbaşı olduktan sonra inşa ettiği ilk kagir, kubbeli camidir. Külliyede camiden başka medrese, mektep, imaret ve darüşşifa bulunur. İmaret dışındaki yapılar Sinan’a ait tezkerelerde yer almaktadır. Külliye yapıları, kısa zaman aralıkları ile inşa edilmiş olmasına karşın arazide, sıkışık ve çoğu kez geometrik bir uyum söz konusu olmadan konumlanmıştır. Bu dağınık konumlanma daima tartışma konusu edilmiş, kimi zaman topoğrafik koşullara kimi zaman ise Sinan’ın maharetine bağlanarak yorumlanmıştır. Bu makalede tarihsel veriler bağlamında külliyenin konumlanma özellikleri ele alınacaktır.