Özel gereksinimli çocuğa sahip olan ve olmayan annelerin ilgili değişkenler açısından sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, özel gereksinimli çocuğa sahip olan ve olmayan annelerin ilgili değişkenler açısından sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılarak incelenmesidir. Bu araştırmanın katılımcılarını, İstanbul ili sınırları içerisinde yaşayan, en az bir tane 3 yaş ve üzeri çocuğu bulunan, özel gereksinimli çocuğa sahip olan ve olmayan 240 anne oluşturmaktadır. Araştırmada katılımcıların sosyal beceri düzeylerini belirlemek amacıyla A Sosyal Beceri Ölçeği, algılanan stres düzeylerini belirlemek amacıyla Algılanan Stres Ölçeği, kişisel iyi oluşlarını belirlemek amacıyla Kişisel İyi Oluş İndeksi-Yetişkin (KİOİ-Y) Formu, benlik saygısı düzeylerini belirlemek amacıyla Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, tükenmişlik düzeylerini belirlemek amacıyla Tükenmişlik Ölçeği, depresyon ve anksiyete düzeylerini belirlemek amacıyla ise Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma sonucunda özel gereksinimli çocuğa sahip olmayan annelerin sosyal beceri, kişisel iyi oluş toplam puan ortalamaları, özel gereksinimli çocuğa sahip olan annelerinkinden yüksek bulunmuştur. Özel gereksinimli çocuğa sahip olan annelerin ise algılanan stres, benlik saygısı, tükenmişlik, anksiyete, depresyon toplam puan ortalamaları, özel gereksinimli çocuğa sahip olmayan annelerinkinden yüksek bulunmuştur. Özel gereksinimli çocuğa sahip olan annelerin sosyal beceri düzeylerini benlik saygısı ve depresyon faktörlerinin yordadığı görülmüştür.

The aim of this research is to examine the social skills of the mothers with and without children who have special needs in terms of relevant variables. The participants of this research consisted of 240 mothers who live in the provinces of Istanbul and have at least one child aged 3 years and above with or without special needs. A Social Skill Scale Test was used to determine social skill levels of participants, the Perceived Stress Scale to determine perceived stress levels, the Personal Wellbeing Index-Adult (PWI-A) Form to determine personal wellbeing, Rosenberg Self-Esteem Scale was used to determine the level of self-esteem, Burnout Measure was used to determine burnout levels and the Hospital Anxiety and Depression Scale was used to determine depression and anxiety levels. As a result of the research, mothers who do not have children with special needs were found to have higher social skills and their total points for personal well-being is higher than mothers with special needs children. Percentage of perceived stress, self-esteem, burnout, anxiety, depression total scores of mothers with special needs children were found to be higher than those of mothers who do not have children with special needs. It is concluded that self-esteem and depression factors predict the social skill levels of mothers with special needs children.