Endüstri yapılarının dönüşümü üzerine değerlendirmeler “Antalya Pamuklu Dokuma Fabrikası”

Abstract

Fiziksel olarak var olan fakat işlevsel olarak günümüzde kullanılmayan endüstri yapılarının tarihsel ve mimari değerlerinin geleceğe aktarılması için, yeniden işlevlendirilmeleri günümüzde koruma ve mimarlık dünyasının üzerine yoğunlaştığı bir konudur. Bu kapsamda Türkiye’de yapılan çalışmalar farklı kentlerde farklı biçimlerde görülmektedir. Yapıldıkları dönemde kent merkezlerinden uzak alanlarda konumlanan ancak günümüzde kent merkezlerinde bulunan tarihi endüstri yapılarının, mimari mekân değişimi ve bu yapıların yeniden işlevlendirilmesi sonucu kazandırılan yeni mekânlar üzerinde durularak, konu mimari koruma kriterleri açısından ele alınmaktadır. Endüstri ve endüstrileşme kavramları ile birlikte endüstri mirası kavramının tanımı, kapsamı, korunması gerekli kültür mirasının bir parçası olan endüstri mirası yapılarının korunması ile ilgili tüzükler ve kuruluşlar ile bu binaların yeniden kullanımına dair örnekler incelenmektedir. Ayrıca, tek yapı ölçeğinde Antalya Pamuklu Dokuma Fabrikası’nın, mevcut rölöve çalışmaları üzerinde düzenlemeler yapılarak, restorasyon öncesi durumu belgelenmektedir. Yazılı ve görsel kaynaklar yardımıyla yapının ilk inşa durumu belirlenerek ve yapıya kendi içsel ve çevresel özellikleriyle uyumlu bir yeniden kullanım önerisi getirilerek alanın dönüşümü üzerine değerlendirilme yapılmaktadır.

In order to transfer the historical and architectural values of the industrial structures that are physically existing, but currently unfunctional, to the future, the insurance of these structures re-functioning is presently a focus on the fields of architecture and conservation. The work which is achieved in this context can be seen in different ways in various cities in Turkey. These historical industrial buildings, located in the external areas of the city centers at the time of their edification, are nowadays evaluated in terms of architectural conservation criteria, thus by focusing on the residual spaces which were recreated by these building remains in the new urban centers, as a result of the architectural space's changes and the reattributed functions of these old structures. In addition to the concepts of industry and industrialization, the definition and scope of the industrial heritage concept, the regulations and organizations related to the protection its structures that are part of the cultural heritage which is to be protected, and the examples of the reuse of these buildings have been examined. Furthermore, in a single building scale, the pre-restoration status of ‘Antalya Cotton Woven Factory’ has been framed by making arrangements to the existing survey work. With research based on written and visual resources, the original construction state of the building is determined and the structure is evaluated according to its transformation with a reuse proposal that is aimed to be compatible with its internal and environmental characteristics.