Vakfiyesi ışığında Şah Sultan ve Zal Mahmud Paşa Külliyesi:Cami,Medrese,Türbe ve çeşmesi

Abstract

Bu çalışmada Osmanlı medeniyetinin en önemli değerlerinden olan Vakıflar’ın bir örneği olarak Şah Sultan ve Zal Mahmud Paşa Vakfı ele alınmıştır. Tezimizde yer alan bu vakıf tarihi kaynak değeri yüksek olan vakfiyeler üzerinden değerlendirilmiştir. 16.yy sonunda kurulan bu vakıfın kurucuları olan II.Selim’in kızı Şah Sultan ile eşi Vezir Zal Mahmud Paşa’nın hayatı ve kurmuş oldukları vakıflar hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmamızda temel kaynak olarak kullandığımız vakfiye incelenmiş olup, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde yer alan ilgili belgeler, kaynak eserler ve literatürde yer alan bilgilerle desteklenmiştir. Zikredilen malzemelerden yola çıkarak, Şah Sultan ve Zal Mahmud Paşa’nın kurduğu vakıfların idaresi konusunda vakfın kuruluşundan Osmanlı Devleti’nin son dönemine kadar olan süreç değerlendirilmiş ve bu vakıflara ait analizler ile kayda geçen müderrisler tablolaştırılmıştır. Bunun yanında Şah Sultan’ın çeyiz listesi ve düğünü için yapılan harcamalar ortaya konmuştur. Bunlara ilaveten bânîlere ait mimari eserler hakkında bilgi verilmiş ve bu eserlerden günümüze kalanların bir kısmı fotoğraflanmıştır. Bu tez ile vakfiyelerin, biyografi çalışmalarına ve bölge tarihlerinin günyüzüne çıkarılmasına olan etkisini gösterip, doğru bilinen yanlışları düzelterek yapılacak yeni araştırmalara katkı sağlamış olduğumuzu düşünüyoruz.

In this study, Şah Sultan and Zal Mahmud Pasha Charity was taken into consideration as an example of ‘‘Charities’’ which is one of the most important values of Ottoman Civilization. In our thesis, this charity was evaluated among the historical vaqfiyyes that have resource value. Life story of founders of charity who was the daughter of Selim II, Şah Sultan and her husband Vizier Zal Mahmud Pasha and information about their charities which where founded at the and of 16th Century, were stated. In our study, vaqfiyyes was used as our main source and analysed, and supperted with the documents in Ottoman Archive, source boks and information in the literaturre. Starting with the above mentioned materials, the period from the foundation of the charity until the last them of Ottoman Empire about the manegement of the charities founded bu Şah Sultan and Zal Mahmud Pasha were evaluated. And analysis and related mudarrises were shown in tables. Besides Şah Sultan’s dowry list and wedding expenses were stated. Apart from these, information about architectural qorks owned by founders were given and some of them’s photos were added. Whit this thesis we believe we could Show the vaqfiyyes effect on biography studies and their locations histories and would contribute some positive effect on new studies correcting the wrong information.