İslâm Hukukunda ve Türk Medeni Hukukunda Ergin Akrabaya Karşı Nafaka Yükümlülüğü

Abstract

Mükellef şahsın mâlî yükümlülükleri içerisinde, çekirdek ailesinin fertleri olan eş ve çocuklarının geçimini sağlama ve zengin ise yardıma muhtaç durumdaki akrabalarına maddi yardımda bulunma görevi de bulunmaktadır. Bu sadece ahlâkî bir görev olmayıp, aynı zamanda hem İslâm hukukunda hem de Türk medeni hukukunda bağlayıcılığı olan hukuki bir yükümlülüktür. Bu çalışmada hukuk dilinde nafaka adı verilen bu yükümlülüğün, eş ve küçük çocukların dışında kalan ergin akrabaya karşı sorumlu olunan kısmı her iki hukuk sistemi açısından karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Akrabaya nafaka yükümlülüğünün iki hukuk düzeninde de üst ve alt soy yakınlarla birlikte civar soy hısımlarına da teşmil edildiği, ancak bu iki grup akrabanın, nafaka hakkını elde edebilmek için aranan şartlar ve nafakayla ilgili hükümler açısından farklı değerlendirmelere tabi tutulduğu görülmektedir. Öte yandan İslâm hukukuna göre yalnızca meşru bir evlilik içerisinde meydana gelen doğum yoluyla soy bağı oluştuğundan, nafaka yükümlüsünün, kendisiyle ancak bu yolla bağı bulunan soy yakınları ile arasında nafaka hukuku söz konusu olmaktadır. Bu husus İslâm hukukuyla, evlatlık edinme ve evlilik dışı doğum yoluyla da soy bağı ve nafaka hukuku oluşabileceğini kabul eden Türk medeni hukuku arasında nafaka bağlamındaki temel ayırım noktasını oluşturmaktadır.

Within the financial obligations of a obligated person, there exist the task for earning a livelihood for the individuals of the elementary family who are spouse and children, and the person is rich, the task for providing financial support for the relatives who are in need. This is not considered only as a moral duty but also a legal obligation which is binding in both Islamic Law and Turkish Civil Law. The part of this obligation which is called as maintenance in about being liable for the adult relative, apart from the spouses and children are examined by comparing both legal systems in this study. It is seen that the maintenance obligation for the relative is extended for the collateral kin as well as the upper and bottom lineages in both legal systems; and these two groups of relatives are subject to various evaluations in terms of provisions regarding the requirements and maintenance to obtain the right for maintenance. On the other hand, since paternity is considered to be created by legitimate birth which is experienced under only marriage according to Islamic Law, maintenance law can be a matter between the kins and the person who is liable for maintenance only in this way. This point constitutes the fundamental distinction between Islamic Law and Turkish Civil Law which accepts that kinship and maintenance obligation can be created by adopting child/children and illegitimate child/children in terms of maintenance.