Zekeriyya el-Ensari’nin Fethu’l-Vehhab Bişerhi Menheci’t-Tullâb Adlı Kitabının Kitabu’l-Bûyû’dan Kitabu’l-Ferâiz’e Kadar Olan Kısmının Tahkiki

Abstract

Bu tez, Şeyhülislam Zekeriya el-Ensari’nin şafi fıkhında telif ettiği Fethu’l-Vehhab bi Şerh-i Menheci’t-Tullab adlı kitabından bir bölümün incelenmesini ve tahkikini içermektedir. Tahkiki yapılan kısım Kitabu’l-Bey’den başlayıp Cuâle Kitabının sonuna kadar devam eden bölümdür. Zekeriya el-Ensari son dönem Şafii fakihlerinin önde gelenlerinden biri olup, Şeyhülislam unvanını elde etmiştir. Şafi mezhebinin ikinci tenkıh/ayıklama ameliyesini yapanlardandır. Fıkhi hükümlerin naklinde güvenilir şahsiyetlerinden biridir. Kitapları mezhepte en mutemed kaynaklardandır. Bu çalışmama önce araştırmanın önemini, bu eseri seçme nedenini, araştırmanın planını, yöntemini, Şeyhülislam’ın biyografisini, ismini, nesebini, doğumunu, yetişmesini, ilmi talep etmesini, hocalarını, talebelerini, üstlendiği ilmi makamları, vefatını ve eserlerini ihtiva eden bir mukaddime ile başladım. Ayrıca Fethu’l-Vehhab’ın aslı olan el-Minhac sahibi İmam Nevevi’den de söz ettim. Sonra çalışmamı iki kısma ayırdım. Birinci kısımda Fethu’l-Vehhab kitabından, onun isminin belgelenmesinden, müellife nispet edilmesinden, ulemanı bu kitaba verdikleri değerden bahsettim. Bunun yanında elimin altında bulunan ve tahkikte dayandığım yazma nüshalarını da tanıttım. İkinci kısımda ise tahkikini yaptığım metni tanıttım. Metin, eserin Kitabu’l-Buyu’ bölümünün tamamını içermektedir. Eser, on iki kitap, on üç bap ve otuz sekiz fasıldan oluşmaktadır.

This thesis has included Studying and editing a section of the book of Fath al Wahhāb bi Sharh Manhaj al-Tullāb in the Shafiī School of Law by Shaiẖ al-Islām Zakariā al-Ansārī (died 926 A.H approximately 1519\1520 A.D).The edited section has included the entire segment of the Book of sales and trades starting from the Book of sales until the end of the book of Allowance and wages. Zakariā al-Ansārī was one of the late luminaries in the Shafiī School of Law who gained the title of Shaiẖ al-Islām. He was also one of the scholars who participated in the second revision in the Shafiī School of Law and was one of the accredited scholars in conveying Juristic laws; moreover, his books were one of most important sources in this school of law. What I did in this thesis included also writing an introduction talking about the importance of editing the heritage, the reasons behind choosing this book, the research plan, the editing method, writing a biography of Shaiẖ al-Islām; his name, date of birth, his education and growth, his teachers and students, the positions that he occupied, the date of his death and his books. I also talked about the life of Imām al-Nawawī; the writer of the book al-Minhāj which is the origin of Fath al Wahhāb. After that I divided the body of the thesis into two parts, in the first part, I talked about the book of Fath al Wahhābl; authentication of the name of the book, the attribution of this book to his author, the importance of this book, the scholars’ interests in this book, and describing the written manuscripts which I had and I used to edit this book.