Halep Kenti ve Geleneksel Evleri

Abstract

Halep, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, yüzyıllar boyu jeopolitik önemini korumuş bir kenttir. Taşıdığı tarihi öneme rağmen kentin geleneksel evleri söz konusu olduğunda bu alanda daha önce detaylı bir inceleme yapılmadığı ve kaynak sayısının sınırlı olduğu görülmektedir. Çalışma Halep Şehri kent merkezi ve çeperinde yer alan geleneksel yapıların kentsel doku bağlamında incelenmesinden hareketle şekillendirilmiştir. Halep ilinin kırsal yerleşim alanlarını içeren bölgelerindeki geleneksel yapılara yönelik saha çalışması geliştirilmemiş olmakla birlikte kent ve kır mimarisinin ortaklık ve/veya farklılaşma noktaları teorik düzeyde belirtilmiştir. Tez kapsamına Halep’teki Osmanlı döneminde inşa edilen geleneksel evlerin karakteristiği ele alındı, daha önce literatürde araştırılmadığı tespit edilen Türk evlerinin Halep evleri ile ilişkisinin izi sürüldü, Halep geleneksel ev mimarisinin, Anadolu konut mimarisinin devamı olup olmadığını araştırılmıştır. Araştırmanın önemi ise şu ana kadar Halep’in geleneksel evleri ile ilgili yapılmış olan fakat gün yüzüne çıkmamış çalışmaları bir araya getirmesi, sınırlı sayıda kaynağa katkıda bulunması, iki komşu ülke olan Suriye ve Türkiye’nin ev mimarisindeki etkileşimi hakkında yeni bir tartışma ortamı sunacak olmasıdır. Çalışma konusu olarak Halep kentinin seçilmesinin en önemli nedenlerden birisi sınırlı sayıdaki kaynaklara katkıda bulunmak bunun yanı sıra birçoğu dini yapıları inceleyen akademik çalışmalarda ele alınmayan geleneksel evleri tanıtmak ve literatüre kazandırmaktır. Sonuç olarak, Halep geleneksel evlerinin kullanıcının ekonomik durumuna göre tek ya da çift avlulu eyvanlı beden duvarlı taş düz damlı ya da tonoz ve kubbeyle örtülü tek ya da iki katlı olduğu sokak ile ilişkisini yüksek duvarlı avlu kapısından sağladığı söylenebilir. Bu ev tipi, Mezopotamya bölgesinde Neoletik Dönemden günümüze devam eden bir yaşam biçimine bağlı ev mimarisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bölgenin mimari kültür açısından merkezi konumundaki Halep kentinde Osmanlı öncesi oluşan bu ev tipinin Gaziantep ve Antakya kentlerinde olduğu gibi bölge kentlerinde çeşitli versiyonları da mevcuttur.

Aleppo has been home to many civilizations throughout history and has maintained its geopolitical importance for centuries. In spite of the historical importance of the city, it is seen that there is no detailed examination and limited number of sources in this area. The study was based on the traditional structures in the city center and the periphery of the city of Aleppo. Although the field work for the traditional buildings in the rural areas of Aleppo province has not been developed, the partnership and / or differentiation points of the urban and rural architecture are mentioned at the theoretical level. The thesis included the characteristics of the traditional houses built in the Ottoman period in Aleppo, and the relationship between the Turkish houses and the Aleppo houses, which were previously unexplored in the literature, was investigated. The importance of the research so far Aleppo has been done traditionally associated with the house, but had to face the day work to bring together, to contribute to the limited number of sources, it is that the two neighboring countries, Syria and Turkey will present a new debate about the interaction of the architecture of the house. One of the most important reasons for the selection of Aleppo city is to contribute to the limited number of sources and to introduce the traditional houses which are not covered in the academic studies examining the religious structures. As a result, it can be said that the traditional houses of Aleppo have one or two-story street with a single or double-vaulted oval walled stone vault and dome covered with vault and dome. This type of house appears as a home architecture in the Mesopotamian region, which is connected to a way of life from the Neolithic period to the present. In the city of Aleppo, which is the center of the region in terms of architectural culture, there are various versions of this house, which was formed before the Ottoman, in the cities of Gaziantep and Antakya.