Kütahya Paşamsultan Mahallesi Kütahya Konağı Restorasyon Önerisi

Abstract

19.yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen inşası ile Kütahya Konağı, Kütahya İli, Paşamsultan Mahallesi’nde yer almaktadır. Çalışma kapsamında konağın rölövesinin çizilmesi, restitüsyon önerilerinin geliştirilmesi ve restorasyon projesinin hazırlanması amaçlanmaktadır. Çalışmanın ana amacı Kütahya Konağı’nın belgelenerek restitüsyon ve restorasyon projesinin hazırlanması olmakla birlikte tarihi çekirdek içerisinde yer alan ve örnekleme olarak seçilen Kütahya Konağı ve yakın çevresinin mevcut durum analizlerini de kapsamaktadır. Kütahya Konağı, Paşamsultan Mahallesi güneyinde, 144 ada, 6 parselde bulunmaktadır. Yapının kuzeybatı yönünde bitişik olarak konumlanan niteliksiz ek yapısı mevcuttur. Bitişik nizam olarak konumlandırılan konağın kuzeydoğu komşusu, 284 tescil numaralı İstanbullular Konağı’dır. Güneybatı komşusu ise üç katlı betonarme bir yapıdır. Yapının arka bahçesi ahşap hatıllı kârgir taş duvarlar ile çevrelenmiştir. Bahçeye yapının kuzeybatı cephesi üzerinden ulaşım sağlanmaktadır. Konak zemin kat, fevkâni kat ve ikinci kattan oluşan iç sofalı bir plana sahiptir. Ahşap karkas strüktürlü konağın duvarlarında dolgu malzemesi olarak kerpiç kullanılmıştır. Bitişik nizam olan kuzeydoğu ve güneybatı cephesi kalın kerpiç duvarlara sahiptir. Konağın döşemeleri ahşap, tavanı pasalı ahşap tavan, çatısı ise beşik çatıdır. Cepheleri sıvalı ve boyalı olan yapı, yalın bir ifadeye sahiptir. Yapıya Kurşunlu Sokak üzerinden giriş sağlanmaktadır. Ana giriş kapısı üzerinde bulunan tepe penceresi beşik kemerlidir. Yapının simetrik kurgusu olan bir çıkma düzeni mevcuttur. İkinci katta bulunan çıkma düzeninde, sofa cephesi daha geride kalarak, odaların bulunduğu cepheler çıkma yapmış durumdadır. Ahşap konsola oturan çıkmalarını destekleyen ahşap payandaları bulunmaktadır. Fevkâni kat ve ikinci kat cephe yüzeylerini birbirinden ayıran ahşap kat silmesi bulunmaktadır. Kütahya Konağı inşa edildiği düşünülen 19. yüzyıldan 1999 yılında gördüğü onarım ile restoran işlevine dönüştürülünceye kadar konut olarak kullanılmıştır. 1999 yılından günümüze dek ise restoran işlevini sürdürmüştür. Bu çalışmada Kütahya Konağı ve ek yapısı ayrıntılı çizim ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Yaklaşık yüz altmış yıldır ayakta olan Kütahya Konağı’nın çağdaşları incelendiğinde bu yapının strüktürel sağlamlık ve özgünlüğü koruması açısından günümüze ulaşan iyi bir örnek olduğu açıkça görülmektedir. Yapıdaki en büyük müdahale, kuzeybatı cephesinde yer alan niteliksiz ek yapıdır. Çalışma kapsamında hazırlanan restorasyon önerisinde yapının öncelikli olarak niteliksiz eklerden arındırılması ve yapıdaki mevcut hasarların giderilmesi amaçlanmış ve ardından plan özellikleri değiştirilmeden yeni bir işlev önerisi sunulmuştur. Kütahya’nın tarihi karakteristik dokusunda Kale surlarını çevreleyen ve Ulu Camii yakın çevresini kapsayan tarihi çekirdek içerisinde önemli bir noktada konumlanmakta olan Kütahya Konağı’nın plan kurgusu ve tezyînî unsurları göz önüne alındığında korunması önem arz etmektedir. Yapının kültürel ve mimari değerleri ile yaşatılması ve tanıtımı kamusal farkındalık açısından önemlidir. Ertelenen her bakımın yapının hasarının büyümesine neden olabileceği unutulmamalıdır.

Kütahya Mansion, dated second half of 19th century, is located in Paşamsultan district, Kütahya. Within the scope of this study; preparation of the measured drawing of the mansion, developing restitution proposals and preparation of the restoration project were aimed. The main aim of the study is to prepare restitution and restoration project by documenting Kütahya Mansion. It also includes the analysis of the current state of Kütahya Mansion, choosen as a sample and located in the historical region, and its neighboorhood. Kütahya Mansion is located in the south of Paşamsultan district, at 144. block, 16. plot. There is an unqualified annex adjoined to the northwest of the building. The northwest neighbor of the mansion is İstanbullular Mansion which was built as an attached order building, with registration number 284. On the southwest, there is a 3 storey reinforced concrete construction. Back garden of the building is surrounded by stone masonry with bonding timber. The entry of the garden is located at the northwest frontal of the building. Mansion has a ground floor, first floor (clerestory) and second floor. It has inner sofa plan type. On the walls of the mansion which has framed structure, adobe is used as filling. Attached ordered frontals of the northeast and southwest has adobe walls. The flooring of the mansion is timber floor, the ceiling is panel strip wooden ceiling and framing is gable roof. The building whose frontals are whitewashed and plastered has a plain configuration. The entry of the building is through the Kurşunlu district. abat-jour on the main entrance door is surbased arch. There is a symmetrical construct corbel. On the corbel in the second floor, while sofa corbal is standing back, room frontals are cantilever. There are timber buttresses supporting the corbels on timber corbel. There is a string course separating the frontal surfaces of the first (clerestory) and second floors. Kütahya Mansion was used as a dwelling from the second half of the 19th century until it was converted into a restaurant with the renovation in 1999. From 1999 to modern days, it has a restaurant function. In this study, Kütahya mansion and the annex was documented with detailed drawings and photographs. When other mansions built in the same century are analyzed, it is obvious that Kütahya Mansion, standing approximately for a hundred and sixty years, is structurally and authentically a fair example. The biggest damage to the building is the unqualified annex on the northwest frontal. Within the scope of the study, firstly the purification of the mansion from the unqualified additions and the elimination of present damage without damaging the characteristics of it were aimed. Afterwards, without changing the plan setup, proposal of function was made. Kütahya mansion is located in an important part of the historical region surrounding the castle walls of historical characteristics of Kütahya and Ulu Mosque environment. When its plan setup and decoration were taken into account, its protection becomes more important. Sustainment of the building with its culturel and architectural value is significant in terms of public awareness. Delay of the maintenance of the building will worsen the issue.