Eşref Ali Tehânevî’nin Hayatı, Hadis İlmindeki Eserleri ve Görüşleri

Abstract

Hindistanlı mütekellim, müfessir, muhaddis, fakih, davetçi ve mutasavvıf Eşref Ali b. Abdülhak et-Tehânevî el-Hindî el-Fârûkî el-Hanefî (ö.1362/1943), son asrın en önemli ilmî şahsiyetlerinden biridir. Eşref Ali Tehânevî, Hindistan’ın İngiliz istilası altında bulunduğu dönemde yaşamış, Hint alt kıtasının ilim merkezi ve Asya’nın Ezher’i olan Dârululûm-i Diyûbend’de yetişmiştir. Eşref Ali Tehânevî, Hint alt kıtasının Hanefî ekollerinden Diyûbendî ekolünün önde gelen şahsiyetlerindendir. Gerek ilmî açıdan gerek siyasî açıdan ciddî tartışmaların olduğu bir döneme şahitlik etmiştir. İngilizlere karşı yapılan ayaklanmalar veya siyasî girişimlerde aktif olarak yer almamışsa da eserlerinden anlaşıldığı kadarıyla Hint alt kıtasındaki ictimaî ve siyasî gelişmeleri yakından takip etmiş, topluma yol ve yön göstermiştir. Tehânevî’nin eserleri böyle bir ortamın ve zor şartların problemlerine çözüm üretmiş, müslümanları ilim ve irfanla aydınlatmış; insaflı yaklaşımları ile müslümanları itidale çağırmıştır. Bine yakın eserin müellifi olan, hakkında yazılmış İngilizce ve Urduca akademik tezler bulunan Tehânevî, Türkiye’de tasavvuf ve kelâma ait birkaç eseri ile tanınmış ama şu ana kadar Tehânevî’nin eserleri ve ilmî kişiliği konusunda Türkçe akademik çalışma yapılmamıştır. Tezimiz, bu bağlamda alanında Türkiye ilim çevresinde bu ilmî şahsiyet hakkında hazırlanan ilk tez olmaktadır. Bu çalışmada; Tehânevî’nin yaşadığı dönem ve hayatı, ilmî ve tasavvufî kişiliği, hocaları, talebeleri ve eserleri, hadis alanındaki Arapça ve Urduca eserleri, hadis ilmindeki yeri, hadisle istidlâli, hadis şerhi, Tehânevî’nin fetvalarında ve diğer eserlerinde hadis müdafaası, Tehânevî’nin hadislerdeki isnad ve metin tenkidi, Hanefî mezhebinin müdafaası ve Hanefî mezhebinden ayrıldığı farklı görüşleri hakkında bilgi verilmiştir. Tezimiz, konuyla ilgili Arapça ve Urduca kaynaklardan doğrudan yararlanarak hazırlanmıştır.

Preacher, mufassir, muhaddis, fakih, Islamic inviter, mutasawwif, Ashraf Ali Thanawi (August 19, 1863– July 4, 1943 /05 Rabi' al-Thani 1280-17 Rajab 1362 AH) was one of the most important scientific figures of the last century. Ashraf Ali Thanawi lived during the British invasion of India, and gained his Islamic knowledge in the center of science of the Indian subcontinent and the Azhar of Asia, Darul Uloom Deoband. He was one of the prominent figures of the Deobandi Madrasah of the Hanafi School of the Indian subcontinent. He has witnessed a suffering period of scientific and political debates. Although he was not actively involved in riots or political attempts against the British, his works closely followed the social and political developments in the Indian subcontinent. Thus, his works provided solution to problems like environmental, assisted to prosperity of Muslims, and urged the Muslims to treat with each other with their incentive faithful approach. Thanawi is known with a thousand of publications on Tasavvuf and Kalaam in Turkey. Also, there are number of English and Urdu academic theses about Thanawi. However, until now there is no academic study has been conducted about scholarly works and scientific personality of Thanawi. To the best of the researcher's knowledge, the thesis on hand, in this context, in the field of environmental science in Turkey is the first thesis about the scientific personality of Thanawi. The current study explores the period and life of Thanawi, his scientific and Tasawwuf personality, his teachers, students and works, Arabic and Urdu works in the field of hadith, his place in the Hatdith Sciences, the interpretation of hadith, the commentary of hadith, isnad and text criticism, the defense of Hanafi school and the different views of the Hanafi school were given. The primary sources in Arabic and Urdu were used to successfully complete this thesis.