Tezyinî Açıdan Beyşehir Eşrefoğlu Camii

Abstract

Eşrefoğlu Camii, 1296-1299 yılları arasında Eşrefoğlu Beyliği’nin kurucusu Seyfeddîn Süleyman Bey tarafından yaptırılmıştır. Selçuklu geleneğine bağlı olarak ulu cami üslubunda tasarlanan yapı, Anadolu’daki ahşap direkli düz tavanlı cami geleneğinin günümüze ulaşan en büyük ve orijinal örneğidir. Tezimiz camideki taş, tuğla, çini, ahşap ve kalemişi bezemelerinin detaylı incelemesinin yapıldığı bir araştırmadır. Çalışma, yapılan restorasyonların bezemeyi ne kadar etkilediği sorusunun cevabını da aramaktadır. Üç bölümden meydana gelen çalışmanın ilk kısmında, Eşrefoğlu Beyliği’nin tarihi süreci ve kültür sanat faaliyetlerinden bahsedilmiştir. İkinci bölümde Eşrefoğlu Camii ve merkezinde bulunduğu külliyenin yapıları, mimari özellikleriyle tanıtılarak yapıların geçirdiği restorasyon çalışmalarına dair bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölüm, cami tezyinatının fotoğraf ve çizimlerle desteklenerek yapılmış detaylı analizlerini içerir. Ayrıca bu bölümde restorasyon uygulamalarının incelemesi de yapılmıştır. Değerlendirme ve sonuç bölümünde Eşrefoğlu Camii tezyinatı; motif, renk ve kompozisyon özellikleri, kullanılan malzeme, işleme teknikleri ve restorasyon uygulamaları bakımından değerlendirilerek elde edilen sonuçlara yer verilmiştir. Çalışma kaynakça, dizin ve ekler bölümüyle son bulmaktadır. Eşrefoğlu Camii tezyinat bakımından son derece zengin bir yapıdır. Taş, çini, ahşap ve kalemişi bezemeler, taşıdığı motif ve kompozisyon çeşitliliğiyle dönemin üslubunu en güzel şekilde yansıtmaktadır. Cami, büyük ölçüde orijinalliğini korumakla birlikte son yapılan kalemişi restorasyonunun nitelik bakımından yetersiz kaldığı görülmüştür.

The Esrefoglu Mosque has been built by Seyfeddîn Suleyman Bey -who was the founder of Esrefoglu Beylik - between 1296-1299. The Mosque, which was designed in the style of great mosque based on Seljuk tradition is the biggest and original example of mosque tradition with wooden pillars and flat roofs in Anatolia. Our thesis is a research in which a detailed examination of the stone, brick, tile, wood and painting decoration is made in the mosque. The study also seeks for the answer to the question of how restorations affect the decoration. In the first part of the study, which consists of three parts, the historical process and culture-art activities of Esrefoglu Beylik are mentioned. In the second part, Esrefoglu Mosque -serving as the center of the whole structure- and the buildings of the complex are introduced with their architectural features. Following this, the process about the restoration works of the architecture has been explained. The third part includes detailed analyzes of mosque decoration, supported by photographs and drawings. Besides, in this section, restoration practices have been analyzed. In the evaluation and conclusion section, decoration of the Esrefoglu Mosque has been analyzed in terms of motif, color, composition features, the materials used, craftwork techniques and restoration practices. After that, obtained results are included. The study concludes with the bibliography, index and attachments sections. The Esrefoglu Mosque is a prosperous structure in terms of decoration. It reflects the style of the era in the best way with the variety of stone, tile, wood and painting decorations. Although the mosque has preserved its authenticity to a large extent, it is observed that the last painting decoration restoration has been insufficient in terms of quality