Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının İç Mimarlık Temelinde Mekân Ölçütleri: Diyanet İşleri Başkanlığı 4-6 Yaş Eğitim Merkezleri Örnekleri Üzerinden Bir Model Önerisi

Abstract

Eğitim yapıları, çocukların deneyimlediği ilk kamusal yapılar ve toplumsal örgütlerdir. İlköğretim öncesi dönemlerde kreşler ve anaokulları, eğitici ve öğretici yönleriyle çocuğu toplumsal bir birey olmaya hazırlar. Yapılan birçok çalışma sonucunda çocuğun davranışlarının, zekâ ve kişilik özelliklerinin yanı sıra içinde bulunduğu mekânlar tarafından da belirlendiği kanıtlanmıştır. Bu nedenle de çocuğun toplumun bir bireyi olmasında ve sosyalleşerek gelişmesinde içinde olduğu fiziksel çevre büyük önem taşır. Çocukların fiziksel çevresi, fiziksel, algısal, bilişsel ve toplumsal-sosyal ve duygusal gelişimine paralel olarak konut, konut yakın çevresi, okul, oyun alanları vb. mekânlar olarak çeşitlilik göstermektedir. Yapılan çalışmada yapılı fiziksel çevrelerden eğitim mekânı olarak 4-6 yaş eğitim mekânları seçilerek incelenmiştir. Yetişkinler tarafından belirlenen bir takım ölçütler doğrultusunda tasarlanan bazı eğitim mekânları, çocuk oyun alanları ve bahçeleri ihtiyaçlara, beklenti ve isteklere cevap verememekle birlikte güvenli ortamlar da sunamamaktadır. Bu sebeple de kamu ve özel kuruluşların yanı sıra Diyanet İşleri Başkanlığı’nın da hızla yayılan 4-6 Yaş Eğitim Kurumları, çocukların ve toplumun geleceği ile yaşam kalitesini iyileştirme açısından önemli bir misyona sahiptir. Çocuk eğitim mekânları, rasyonel bir bilinçle programlandırılarak tasarlanması gereken yapılardandır ve ait olduğu kurumun kimliğini de barındırmalıdır. Bu yapı grupları, hiç kuşkusuz kurumsal kimliğin fiziksel çevrede anlamsal ve yapısal karakterini ortaya çıkaran en önemli alanlardan biridir. Mekânsal düzenlemeler, dış mekân- iç mekân ilişkisi, dış mekân ve iç mekânda bulunan tüm donanımlar kurumsal kimliği etkileyen ve oluşturan temel elemanlardır. Bu çalışmada Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı tüm 4-6 yaş eğitim merkezlerinin yeniden düzenlenmesi ve yeni açılacak olanlara da yol gösterici bir rehber olması hedeflenmiştir. Mevcut kurumların kimliğini, iç mekânlar ve donanımlar aracılığıyla vurgulamak, tüm 4-6 yaş eğitim merkezlerinde benzer tasarım dilinde ve donanım standartında mekânlar oluşturmak ve tasarım yoluyla şekillenmiş kurum kimliğini ön plana çıkarmak istenmektedir. Bu çalışma kapsamında 4-6 yaş eğitim merkezi binalarının iç mekân ve mobilyalarının mevcut durum analizleri gerçekleştirilmiş ve son olarak belirlenen mekânlar için öneri iç mekân ve mobilya önerileri sunulmuştur.

Educational institutions are the first public institutions and social organizations for children to interact. In pre-primary education, nurseries and kindergartens prepare the child to become a social individual with their educators and other staff. It has been proved by many studies that the behavior of the child is determined by the places in which he is located, as well as his intelligence and personality characteristics. For this reason, the physical environment in which the child interacts is of great importance for the child to become an individual of the society, to socialize and to develop. The physical environment of children has a variety of places from houses, neighbourhood school, playgrounds etc. in line with their physical, cognitive, social and emotional development. In this study, 4-6 year age education centers are selected and examined among surrounding physical environment. Some of the educational spaces, children's playgrounds and gardens designed in accordance with a set of criteria determined by the adults are also unable to meet the needs, expectations and wishes of the children and cannot provide safe grounds for them. Improving the quality of the 4-6 year age Education Centers set up by the public and private institutions as well as the Presidency of Religious Affairs of Turkey, which are being spread quickly, in this regards, is of great importance from the point of view of the future of the children and the society and also of improving the quality of life. Children’s education spaces are structures that should be designed by programming with a rational conciousness and should include the identity of the institution to which they belong. These structure groups are undoubtedly one of the most important areas that reveal the semantic and structural character of corporate identity in the physical environment. Spatial arrangements, outdoor-indoor relationship, outdoor and indoor equipment are the main elements that affect and create corporate identity. In this study, it is aimed to reorganize all 4-6 years old education centers under the Presidency of Religious Affairs of Turkey and to provide a guide for the new ones. It is desired to emphasize the identity of existing institutions through their interior premises and equipment, to create spaces in similar design language and to set up equipment standards in all 4-6 years of education centers. Within the scope of this study, the current physibility analysis of the interior and furniture of the 4-6 year old education center buildings are conducted and policy proposals with reference to interior and furniture sketches are presented for the designated spaces.