Erkeksi Davranış Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Erkeksi Davranış Ölçeği’nin (EDÖ) üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliğini sınamak ve bunun yanında, ölçeğin psikometrik özelliklerini incelemektir. Araştırmada çalışma grubunu yaşları 18 ile 41 arasında olan toplamda 602 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Açıklayıcı Faktör Analizi sonuçlarına göre Erkeksi Davranış Ölçeği’nin Türkçe formunun orijinal halindeki gibi dört boyuta sahip olduğu ve bu modelin ölçtüğü özellikle ilgili toplam varyansın %56.50’sini açıkladığı anlaşılmıştır. Doğrulayıcı Faktör Analizi sonucu ölçeğin uyum iyiliği değerleri χ²/sd=2.56, RMSEA=. 072, CFI=.92, GFI=.90, IFI=.92, NNFI=.90 ve SRMR=.072 şeklinde hesaplanmıştır. Bunun yanı sıra, madde faktör yükleri .40 ile .77 arasında sıralanmaktadır. Ölçüt bağıntılı geçerlik çalışmasında Erkeksi Davranış Ölçeği ile Bem Cinsiyet Rolleri Ölçeği arasında pozitif ilişkiler saptanmıştır. Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı Başarıya Adanma alt boyutu için α=.84; Kısıtlı Duygusallık alt boyutu için α=.77; Kısıtlanmış Sevgi alt boyutu için α=.80; Abartılı Özgüven ve Kontrol alt boyutu için α=.73 ve ölçeğin bütünü için α=.81 olarak tespit edilmiştir. Düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayıları .41 ile .68 arasında değişiklik göstermektedir. Sonuç olarak, Erkeksi Davranış Ölçeği’nin yetişkin Türklerde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu anlaşılmıştır.

The aim of the current study is to test the reliability and validity of the Masculine Behavior Scale (MBS) with Turkish university students and to check out its psychometric values. The participants were selected among a total of 602 university students aged from 18 to 41. In Explanatory Factor Analysis, it was revealed that the Turkish form of Masculine Behavior Scale had four-dimensions like the original instrument and this model explained 56.50% of total variance related to the attribute it measured. In Confirmatory Factor Analysis, fit index values were calculated as χ²/df=2.56, RMSEA=.072, CFI=.92, GFI=.90, IFI=.92, NNFI=.90, and SRMR=.072. Additionally, factor loadings lined up between .40 and .77. In the concurrent validity, Masculine Behavior Scale had positive significant relationships with Bem Sex Roles Inventory. Cronbach alpha internal consistency coefficient was attained as α=.84 for Success Dedication subscale, α=.77 for Restrictive Emotionality subscale, α=.80 for Inhibited Affection subscale, α=.73 for Exaggerated Self-reliance subscale, α=.81 for whole scale. Corrected item-total correlations lined up between .41 and .68. In conclusion, these findings indicated that Masculine Behavior Scale could be used with Turkish adults as a valid and reliable assessment instrument.