Borderline (Sınır) Kişilik Bozukluğunun Şema Terapi Yaklaşımı Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu yazıda psikiyatrik bir rahatsızlık olan borderline (sınır) kişilik bozukluğunun (BKB) günümüz psikoterapi ekollerinden şema terapi (ŞT) yaklaşımı ve onun geliştirilmiş bir versiyonu olan şema mod modeli yaklaşımına göre incelenmesi amaçlanmış, bununla ilgili olarak literatürde var olan araştırma sonuçları ve bilgiler derlenmiştir. Bu bağlamda öncelikle genel olarak kişilik bozuklarının özelliklerine, ardından borderline kişilik bozukluğunun genel özelliklerine, etiyolojisine ve tedavi sürecine değinilmiştir. Devamında ise şema terapi yaklaşımına ve bu yaklaşım içerisinde yer alan erken dönem uyum bozucu şemalara (EDUŞ), şema mod modeline, şema modlarına değinilmiş; şema terapinin borderline kişilik bozukluğunu değerlendirme biçimine ve bu bağlamda sunduğu tedavi şekline dair bilgi verilmiştir. BKB’ye yönelik var olan literatür incelendiğinde BKB hastalarındaki artmış dürtüselliğin kişilerin kendileri ve ilişki kurdukları insanlar için çeşitli problemlere neden olduğu ve bu kişilerde şiddet ve suç oranlarının daha yüksek olmasının bireysel olduğu kadar toplumsal sorunlara da yol açtığı görülmektedir. Bu durum BKB’nin doğasının anlaşılması üzerine ve tedavi sürecine yönelik katkı sağlayan yaklaşımları hem bireylerin hem de toplumun faydası için önemli kılmaktadır. Bu bağlamda bu yazıda BKB’nin kavramsallaştırılmasında ve tedavisinde etkili bir yaklaşım olarak kabul edilen şema terapi yaklaşımının BKB’ye yönelik sunduğu bakış açısı incelenmiştir.

In this article, it is aimed to examine borderline personality disorder (BPD), which is a psychiatric disorder, according to the schema therapy (ST) approach, which is one of the current psychotherapy schools, and the schema mode model approach, which is an improved version of it, and the research results and information available in the literature are compiled. In this context, first the characteristics of personality disorders in general, then the general characteristics, etiology and treatment process of borderline personality disorder were mentioned. Subsequently, the schema therapy approach and the early maladaptive schemes (EMS), the schema mode model, and the schema modes are mentioned; Information was given about the way schema therapy evaluates borderline personality disorder and the treatment it offers in this context. When the existing literature on BPD is examined, it is seen that the increased impulsivity in BPD patients causes various problems for the individuals themselves and the people with whom they have relationships, and that the higher rates of violence and crime in these people cause social problems as well as individual. This situation makes the approaches that contribute to the understanding of the nature of BPD and the treatment process important for the benefit of both individuals and society. In this context, in this article, the perspective offered by the schema therapy approach to BPD, which is accepted as an effective approach in the conceptualization and treatment of BPD, is examined.