Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına İlişkin Tutum ve Davranışlarının İncelenmesi

Abstract

This survey-based quantitative study of attitudes and behaviors related to environmental problems was based on a random sample of 1,098 pre-service preschool teachers in seven public universities, one from each of the seven geographical regions of Turkey. All the respondents were in their third or fourth year of undergraduate study in a faculty of education; 942 were female and 156 male. The Attitude Scale for Environmental Problems (Güven, 2013) and the Behavior Scale for Environmental Problems (Güven & Aydoğdu, 2012) were used as data-collection tools, and the data analyzed using the Statistics package program. While the participants’ attitudes towards environmental problems differed significantly by gender, year of university study, and grade point average, no meaningful differences were associated with their ages, current academic program (normal vs. evening education) or type of high school attended. Their behaviors related to environmental problems, on the other hand, exhibited significant differences according to gender and, high-school type, but none of the other four background variables. There was also a significant positive correlation between the participants’ attitude scores and their behavior scores.

Nicel araştırma desenlerinden biri olan tarama araştırması olarak planlanan ve okul öncesi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin tutum ve davranışlarının incelenmesini amaçlayan bu çalışmaya, Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinin her birinden tesadüfi örnekleme yöntemiyle bir üniversite olmak üzere belirlenen yedi üniversiteden 1098 okul öncesi öğretmen adayı katılmıştır. Katılımcılar; üniversitelerin eğitim fakültelerindeki okul öncesi eğitimi anabilim dalında okumakta olan 3. ve 4. sınıf öğrencileridir ve katılımcıların 942’si kadın, 156’sı erkektir. Veri toplama araçları olarak, Güven (2013) tarafından geliştirilen “Çevre Sorunlarına Yönelik Tutum Ölçeği” ve Güven ve Aydoğdu (2012) tarafından geliştirilen “Çevre Sorunlarına Yönelik Davranış Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizi istatistik paket programı yardımıyla yapılmıştır. Okul öncesi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin tutumlarının cinsiyetlerine, okudukları sınıf ve lisans not ortalaması değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar gösterdiği, yaş, devam edilen program (normal öğretim-ikinci öğretim) ve mezun olunan lise türü değişkenlerine göre ise anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur. Okul öncesi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik davranış puanlarının cinsiyet ve mezun olunan lise türü değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar gösterdiği, yaş, okudukları sınıf, devam ettikleri program (normal öğretim-ikinci öğretim) ve lisans not ortalamaları değişkenlerine göre ise anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Okul öncesi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutum puanları ile çevre sorunlarına yönelik davranış puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu bulunmuştur.