Psikolojik Sözleşme İhlalinin Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisinde Özelliklerinin Aracı Rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı işgörenlerin psikolojik sözleşme ihlali algılarının örgütsel sessizliğe etkisini incelemek ve kişilik özelliklerinin bu etki üzerindeki aracı rolünü belirlemektir. İlgili alan yazın incelendiğinde; örgütsel sessizlik konusunda yapılan araştırmaların sınırlı sayıda olması ve kişi-örgüt uyumu açısından kişilik özelliklerinin etkisinin de incelenmesi gerektiğinden hareketle yapılan araştırmamız literatüre bu yönde katkı sağlamaya yöneliktir. Veri toplama aracı olarak dört bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Veri toplama aracının ilk bölümünde katılımcıların cinsiyet, medeni durum, kuşak (doğum tarihi), eğitim düzeyi, örgütte çalışma süresi ve pozisyon bilgilerinden oluşan demografik bilgi formu yer almaktadır. İkinci bölümde bireylerin psikolojik sözleşme ihlali algılarını ölçmek amacıyla Psikolojik Sözleşme İhlali Ölçeği, üçüncü bölümde ise Örgütsel Sessizlik Ölçeği ve son bölümde Beş Faktörlü Kişilik Ölçeği yer almaktadır. Araştırmamızda, olasılığa dayalı olmayan ve herkesi örneğe dahil edilebilme imkanı sağladığı için yaygın olarak kullanılan kolayda örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Kolayda örnekleme yöntemiyle çevrimiçi olarak ulaşılan 225 beyaz yakalı çalışana uygulanan anket formlarının tamamı örnekleme dahil edilmiş ve elde edilen veriler SPSS 21.0 ve AMOS 22.0 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmamıza göre psikolojik sözleşme ihlali algısı ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişkide kişilik özelliklerinin aracılık etkisi olduğu sonucuna ulaşılmış ve bu sonuç doğrultusunda yöneticilere çeşitli öneriler sunulmuştur.

The aim of this study is to examine the effects of perceptions of violation of psychological contract on organizational silence and to determine the role of personality traits on this effect. When the related field is examined, our study conducted on the view that the effects of personality traits should be examined in terms of both the limited number of researches on organizational silence and the person-organization harmony. A questionnaire form consisting of four parts was used as the data collection tool. In the first part of the data collection tool, the demographic information form is composed of participants' gender, marital status, generation (date of birth), education level, working time in the organization and position information. In the second part is Psychological Contract Violation Scale and third part is The Organizational Silence Scale and the last part is the Five-Factor Personality Scale used this study. The sampling method which is not based on probability and which can be included in the sample was preferred, and the commonly used sampling method was preferred in our study. The questionnaire forms applied to 225 white-collar employees, who were accessed online by easy sampling method, were included in the sample and the data were analyzed by using SPSS 21.0 and AMOS 22.0 programs. According to our research, it is concluded that personality traits have mediating effect in the relationship between perception of violation of psychological contract and organizational silence and various suggestions have been presented to managers in line with this result.