Nâbî Dîvânı’nda Osmanlı Medeniyetinin Şehir Tasavvuru Üzerine Estetik Bir İnceleme

Abstract

Klasik Türk şiirinde estetik konulu birçok çalışma yapılmıştır; ancak şehir üzerine estetik çalışmalara rastlanmamıştır. Çalışmada, Nâbî Dîvânı’ndaki Osmanlı şehri ve şe hirlisi estetik kuramlar çerçevesinde incelenmiştir. Amaç, Osmanlı şehir tasavvurundaki estetik anlayışı, dîvân şiiri üzerinde göstermektir. Çalışma, Nâbî Dîvânı’ndaki kaside ve tarih manzumeleri ile sınırlandırılmıştır. Başlangıçta kavramsal bir analiz yapılmış; âlem tasavvuru, estetik, güzellik, mutlak güzellik üzerinde durulmuştur. Ayrıca güzelliğin kay nağı, güzelliğin âlem, şehir ve şehirli üzerindeki tezahürü izah edilmiş ve modern sanat anlayışı ile İslamî sanat anlayışı arasında temel ayrımlara değinilmiştir. Sonuçta dîvân şiirinin şehir ve şehirliyi kapsayacak şekilde şehir tasavvurunun estetiğine kaynaklık et tiği sonucuna varılmıştır.

Many studies on aesthetics have been done in classical Turkish poetry; however, no aesthetic studies were found on the city. In the study, the Ottoman city and urban dwellers, which are reflected in the Nâbî Dîwân, are examined within the framework of aesthetic theories. The aim is to show the aesthetic understanding of the Ottoman city imagination on dîwân poetry. The study is limited to the ode and date poems in the Nâbî Dîwân. A conceptual analysis was made at the beginning; The concept of the universe, aesthetics, beauty, and absolute beauty are emphasized. In addition, the source of beauty and the manifestation of beauty on the world, city, and city-dwellers are explained, and the basic differences between the understanding of modern art and the understanding of Islamic art are mentioned. As a result, it was concluded that the dîwân poetry was the source of the aesthetics of the city imagination, including the city and the city dweller.