Okul Öncesi Çocukların Medya Araçları Kullanımlarında Annelerin Medya Aracılık Rolleri Ve Bilinçli Farkındalıklarının İncelenmesi

Abstract

Bu çalışma, okul öncesi çocukların medya araçları kullanımlarında, annelerin medya aracılık rollerini ve bilinçli farkındalıklarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemleri içinde yer alan araştırma modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, uygun örneklem yöntemi ile İstanbul ili Güngören ve Küçükçekmece ilçelerinde, 2020-2021 Eğitim Öğretim döneminde okul öncesi eğitime devam eden çocukların anneleri oluşturmuştur. Veriler, Demografik Bilgi Formu, Bilinçli Farkındalık Ölçeği ve Erken Çocukluk Ebeveyn Medya Aracılık Ölçeği‟ kullanılarak toplanmıştır. Veri analizinde “bağımsız örneklem t testi”, “tek yönlü varyans analizi”, “pearson korelasyon analizi” ve “basit regresyon analizi” kullanılmıştır. Annelerin medya aracılıkları, aktif destekleyici alt boyutunda yaş, eğitim durumu, ekonomik durum, kullanılan medya aracı, çocukların ve annelerin medya aracını kullanma süresine göre; kısıtlayıcı destekleyici alt boyutunda yaş, eğitim durumu, ekonomik durum, evde kullanılan medya aracı, çocukların medya aracını kullanma amacına ve süresine göre; aktif sınırlayıcı alt boyutunda annelerin sadece yaşına göre; kısıtlayıcı sınırlayıcı alt boyutunda mesleğe, kullanılan medya aracına, çocukların medya aracını kullanma amacına ve süresine göre; kısıtlayıcı engelleyici alt boyutunda eğitim durumuna, mesleğe, annelerin medya aracını kullanım süresine göre; aktif yorumlayıcı alt boyutunda ise yaşına, ekonomik durumuna, kullanılan medya aracına ve çocuğun medya aracını kullanma süresine göre gruplar arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Annelerin bilinçli farkındalıklarında ise yaş, meslek, ekonomik durum, kullanılan medya aracı, annenin medya aracını kullanım süresine göre gruplar arasında anlamlı farklılık görülmüştür. Annelerin bilinçli farkındalıkları ile medya aracılığın alt boyutları arasında negatif yönlü düşük/orta kuvvette anlamlı ilişki bulunmuştur. Araştırmada yapılan basit regresyon analizi sonucunda aktif yorumlayıcı alt boyutunu %18, kısıtlayıcı engelleyici alt boyutunu %2, kısıtlayıcı sınırlayıcı alt boyutunu %13, aktif sınırlayıcı alt boyutunu %4, kısıtlayıcı destekleyici alt boyutunu %14, aktif destekleyici alt boyutunu alt boyutunu %19 yordadığı tespit edilmiştir.

This study was conducted to examine the media mediation and conscious awareness of mothers in the use of media tools by preschool children and the relational survey model was used. The study group consisted of the mothers of children attending pre-school education in the 2020-2021 academic year in Güngören and Küçükçekmece districts of Istanbul with convenient sampling method. The data were collected using the Demographic Information Form, the Conscious Awareness Scale and the Early Childhood Parent Media Mediation Scale developed. In data analysis, “independent sample t-test”, “one-way analysis of variance”, “pearson correlation analysis” and “simple regression analysis” were used. A significant difference was found between the groups in the active supportive sub-dimension of mothers' media intermediation according to age, educational status, economic status, media used, duration of use of media tool by children and mothers; In the restrictive supportive sub-dimension, according to age, educational status, economic status, media used at home, the purpose and duration of children's use of media; in the active limiter sub-dimension only according to the age of the mothers; in the restrictive limiting sub-dimension according to the occupation, the media tool used, the purpose and duration of children's use of the media tool; in the restrictive-blocking sub-dimension according to educational status, occupation, duration of use of media by mothers; In the active interpreter sub-dimension according to age, economic status, the media tool used, and the duration of the child's use of the media tool. In the mothers' conscious awareness, there was a significant difference between the groups according to age, occupation, economic status, the media tool used and duration of the use. As a result of the statistical analysis; A negative low/medium strong significant relationship was found between the conscious awareness of the mothers participating in the study and the media mediation and sub-dimension. As a result of the simple regression analysis conducted in the study, it was found that the active interpreter sub-dimension was predicted by 18%, the restraining-blocking 2%, the restraining-restricting 13%, the active-limiting 4%, the restrictive-supporting 14%, and the active-supporting 19% detected.