Kültürel Geleneğin Korunması Bağlamında Emirgân Mahallesinin İncelenmesi ve Boyacıköy Siluet Çalışması

Abstract

Bu çalışma Boğaziçi’nin en eski yerleşim yerlerinden Emirgân’nın mahalle teşekkülündeki mekânsal dokusu, tarihi yapıları ve mevcut durumuna yönelik değerlendirmeleri odağa almaktadır. Farklı devirlerde bulunduğu coğrafyaya hâkim olmuş medeniyetlerin birikiminden miras alan Emirgân, özellikle Osmanlı döneminde bir sayfiye ve mesire alanı olarak varlığını sürdürmüştür. Boğaziçi’nin tarihi gelişimine paralel olarak Emirgân da zamanla kozmopolit bir yapıya bürünerek şehirde daimî bir ikamet bölgesine dönüşmüştür. Bu tarihi birikimin şekillendirdiği Emirgân, gün geçtikçe değişen İstanbul’un kentsel dönüşümü karşısında gerek konut mimarisi ve mekânsal dokusu, gerekse tarihi yapıları ve kültürel peyzaj alnları bağlamında korunması gereken bir mahalle olmuştur. Nitekim bu çalışmanın sonuçlarının işaret ettiği üzere Emirgân’ı korumayı zorunlu kılan hususlar; bölgenin sosyal yapısı, coğrafi konumu, tabii güzellikleri ve tarihi kent dokusudur. Bu tezde, nesiller boyunca değişen İstanbul karşısında, yine bu şehrin tarihi ve dönüşüm hikâyesiyle şekillenen Emirgân Mahallesi’nin korunmasına yönelik öneriler sunulmuştur. Çalışma boyunca bölgede yapılan saha çalışması neticesinde mahallenin dolu boş alanları, yapı sistemi, kat adedi, işlevi, strüktürel durumu, kronolojik dönem, tescil, korunma ve mülkiyet durumu analizleriyle güncel durumu ortaya çıkarılırken, Boyacıköy sırtlarında yer alan Sezai Bey Caddesi üzerindeki yapılar ayrıntılı bir biçimde incelenmiştir. Bu minvalde tez, bölge bütününün özgünlüğü, karakteristik yapısı, mekânsal ve mimari özelliklerinin koruması için yöntem önerisi sunarken, mahallenin geleceğe yönelik iyileştirme potansiyelleri ortaya çıkartılmıştır. Böylece, Emirgân Mahallesi’nin tipoloji ve siluet çalışması yapılarak kültürel rotalar hazırlanmıştır.

In this thesis, there is a perspective on the spatial texture, historical structure, and current situation of Emirgan, one of the oldest settlements on the Bosphorus. Emirgan, which was inherited from the accumulation of civilizations that dominated the geography in different periods, was a summer resort and recreation area, especially in the Ottoman period. Emirgan has become needs to be protected in the context of both residential architecture and historical structures in the face of the urban transformation of Istanbul. The fact that the Bosphorus became a permanent residence area by taking on a cosmopolitan structure over time has emerged as a factor that also affected the development of Emirgan. As a matter of fact, according to the results of this study, the issues that make it necessary to protect Emirgan are; the social structure of the region, its geographical location and historical urban texture. Also, we offer suggestions about the preservation of Emirgan that has changed over generations of Istanbul. In the study, the current situation of the Emirgan neighborhood was revealed by analyzing the occupied empty spaces, building system, number of floors, function, structural alterations, chronological period, registration information, protection, and property status. In addition, the structures on Sezai Bey Street near Boyacıköy analyze in detailed. In this respect, the thesis presented a method proposal for the preservation of the originality, characteristic structure, spatial and architectural features of the region while revealing the improvement potential of the neighborhood for the future. Thus, we carried our typology and silhouette study of Emirgan, and lastly, we prepared cultural routes.