Tütün Kullanım Bozukluğu Açısından Sigara Bağımlılığı Tedavisinde Hipnoterapinin Etkisi

Abstract

Madde bağımlılığı ve ilişkili sağlık problemleri bütün dünyada her gün artarak devam etmektedir. Sigara bağımlılığı madde bağımlılığı açısından diğerlerine göre daha fazla sayıda insanı etkilemektedir. Her ne kadar günümüzde pek çok tedavi yöntemi uygulansa da bağımlılığın kesin tedavisi bulunmamaktadır. Bu tez çalışması, günümüzde bu konuda etkili tedavi yöntemlerinden biri olarak bilinen hipnoterapi yönteminin sigara bağımlılığına etkilerini incelemek için gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda her biri 32 bireyden oluşan üç farklı grup ve toplam 96 sigara kullanan ve en az bir kez bırakmayı denemiş bireylerden veri toplanmıştır. Üç gruptan birisi deney grubu ve diğer ikisi ise kontrol grubu olarak tasarlanmıştır. Araştırmaya katılan bireyler online GoogleDoc ile katılmak istediklerini belirterek veri toplama araçlarına gönüllü olarak cevap vermişlerdir. Bu şekilde oluşturulan evrenden rasgele seçilen bireyler araştırmadaki üç gruptan birinde yer almışlardır. Araştırma modeli olarak nicel araştırma yöntemlerinden tam deneysel yöntem kullanılmıştır. Veriler sosyodemografik veri formu, Stresle Baş Etme Ölçeği, Fargestrom Bağımlılık Ölçeği, Aşerme Yaşantı Ölçeği, Sürekli Öfke, Öfke İfade Tarzları Ölçeği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veri toplama ölçekleri deney grubuna uygulanan tedaviler öncesinde ve tedavi bitiminde ön-test ve son-test olmak üzere uygulanmıştır. İzlem süresi altı aydır. Katılımcılardan toplanan veriler istatistiksel analize tabii tutularak ortaya atılan hipotezler test edilmiş ve uygulanan tedavi yöntemlerinin etkinliği belirlenmiştir. Sırasıyla ortalama, standart sapma ve ranj gibi betimsel analiz testleri, ön-test ve son-test olarak elde edilen verileri incelemek için ANCOVA (Analysis of Covariance) testi veri analizi amacıyla uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar hipnoterapinin sigara veya nikotin bağımlılığı tedavisinde kullanılabilecek etkili yöntemlerden birisi olduğu iddiasını desteklemiştir. Buna ilaveten sürekli öfke, öfke ifade tarzları ile aşerme seviyeleri ile ilgili benzer şekilde hipnoterapinin faydalı olduğu belirlenmiştir. Öte yandan stres ve stresle baş etme ile ilgili olarak hipnoterapinin çok fazla etkisi olmadığı görülmüştür.

Substance abuse and corresponding health problems continue to increase across the world every day. Smoking addiction affects many people than others in terms of substance addiction. Although many treatment methods are currently applied, there is no definitive treatment for addiction. This thesis study has been carried out to investigate the impacts of hypnotherapy on cigarette addicts, which is one of the most effective treatment methods today. In this context, data were collected from three different groups of 96 smokers, 32 individuals each, who tried to quit smoking at least once in the past. One of the three groups was determined as the experimental group and the other two as the control group. The individuals participating in the study responded voluntarily to the items in the data collection tools by stating that they want to participate with GoogleDoc online. Individuals randomly selected from the universe created in this way were included in one of three groups in the study. The follow-up period is six months. The true experimental method, one of the qualitative research methods, was used as the research model. The data were carried out using sociodemographic data form, Stress Coping Scale, Fargestrom Dependency Scale, Substance Craving Scale, The State Trait Anger Scale. Data collection scales were applied as pre-test and post-test before and after the treatments applied to the experimental group. The data collected from the participants were subjected to statistical analysis and the hypotheses put forward were tested and the effectiveness of the treatment methods applied was determined. ANCOVA (Analysis of Covariance) were applied for data analysis. The results obtained also supported the claim that hypnotherapy has been one of the effective methods used in smoking or nicotine addiction. In addition, it was determined that hypnotherapy is beneficial for trait anger, anger expression styles and craving levels. On the other hand, it was observed that hypnotherapy does not have much effect on stress levels and talking about stress.