Türkiye’de Gıda Bankacılığı Mevzuatı ve Uygulamaları

Abstract

Gıda bankacılığı, 1967’de ABD’de emekli bir kişinin çöpe atılan ve bağışlanan diğer gıda maddelerini toplayıp ihtiyaç sahiplerine dağıtmak üzere bir depo kurmasıyla başlamış, zamanla gelişmiş ve yaygınlaşmıştır. Türkiye’de “Gelir Vergisi” ve “Katma Değer Vergisi” kanunlarında 2003’te yapılan değişikliklerle gıda bankacılığı uygulamaya girmiştir. Gıda bankacılığı yapan vakıf ve derneklere bağışlanan gıda maddelerine KDV istisnası tanınmış, bu bağışların tamamının gelir vergisine esas olacak kazancın hesaplanmasında gelirden indirilmesi imkânı sağlanmıştır. 2004 yılından itibaren giyecek, temizlik ve yakacak maddeleri de gıda bankacılığı kapsamına alınmıştır. Türkiye’de gıda bankacılığıyla ilgili en detaylı çalışma TBMM Dilekçe Komisyonu’nca 2016’da kurulan Alt Komisyon tarafından yapılmıştır. Kamu kurumlarından yazılı bilgi alınarak, vakıf dernek ve kamu kurumlarıyla toplantılar düzenlenerek ve yerinde incelemeler yapılarak konu hakkında rapor hazırlamış, kurumlarca neler yapılması gerektiği hususunda öneriler oluşturmuştur. Rapor TMBB Dilekçe Komisyonu Genel Kurulu’nun 08.05.2018 tarihli toplantısında görüşülmüş ve 20 sayılı Genel Kurul kararı alınmıştır. Bu çalışmada, bir sosyal politika aracı olan gıda bankacılığıyla ilgili mevzuatımızda yer alan düzenlemeler ele alınmış, bilahare Türkiye uygulamaları incelenmeye çalışılmıştır.

Food banking started in 1967 when a retired person in the USA set up a warehouse in order to collect and distribute foodstuff that were thrown away and donated. "Income Tax" and "Value Added Tax (VAT)" laws were changed in Turkey and food banking has been put into practice in 2003. Food donations to foundations and associations engaged in food banking items have been granted VAT exemption, and the opportunity to deduct all of these donations from income when calculating the income that will be the basis of income tax. Starting in 2004, cleaning and fuel items are also included in the scope of food banking. The most detailed study of the food banking in Turkey realized by The Grand National Assembly Petition Commission’s sub-commission in 2016. The Commission prepared a report on the issue by obtaining written information from public institutions, organizing meetings with foundation, associations and public institutions and making on-site inspections, and made suggestions about what should be done by institutions. The report was discussed at the meeting of The Grand National Assembly Petition on May 8th 2018. In this study, all food banking related regulations within the legislation examined as a social policy instrument than the practices about food banking of Turkey is examined.