Türkçe'nin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan Okuma Kitaplarındaki Söz Varlığı Ögelerinin İncelenmesi

Abstract

Sözcükler iletişimi sağlayan temel ögeler olarak kabul edilmektedir. Yalnız veya birkaç sözcüğün birleşimiyle varlık gösteren söz varlığı ögeleri, bir dilin yabancı dil olarak öğretilmesi sürecinde öncelikler ve ihtiyaçlara göre öğreniciye sunulmalıdır. Ancak bu şekilde etkili ve faydalı bir öğrenmeden söz edilebilir. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde öncelik verilecek söz varlığı ögelerinin tespiti, sözcük sıklığı çalışmalarıyla mümkün olmaktadır. Sözcük sıklığı çalışmaları, seviyelere göre kapsamlı sözcük listelerinin hazırlanmasına veri oluşturduğundan bu bağlamda yapılacak çalışmaların alanyazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Buna bağlı olarak Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde hâlihazırda kullanılmakta olan kitapların incelenmesinin gerekli olduğu görülmektedir. Belirtilen gereklilik bağlamında bu çalışma Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan, B2-C1 seviyesindeki öğreniciler için hazırlanmış, özgün metinler içeren “Türkçe Öğrenen Yabancılar için Türk Edebiyatı Antolojisi” adlı eserin söz varlığı unsurlarının tespiti ve kullanım sıklığının belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasına başvurulmuştur. Yazılı metinlerin bilgisayar ortamına aktarılması ve dinleme metinlerinin yazıya geçirilmesi aşamalarının ardından doküman incelemesiyle elde edilen verilerin analizinde CİBAKAYA 2.0 programından yararlanılmıştır. Bu çerçevede, incelenen eserdeki söz varlığı unsurları; sözcükler, ikilemeler, deyimler ve atasözleri kategorileri içerisinde değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler ışığında söz varlığı unsurlarının neler olduğu ve bunların kullanım sıklıkları tablolar hâline getirilmiştir. Çalışma sonucunda, incelenen okuma kitabında en çok “sözcük” kategorisindeki söz varlığı unsurlarının yer aldığı; bunu sırasıyla deyimlerin, ikilemelerin ve atasözlerinin takip ettiği görülmüştür. Atasözlerinin sayısının oldukça az olduğu, bunun yanında günlük kullanımda sık başvurulmadığı hâlde incelemede sıklık düzeyi yüksek çıkan söz varlığı unsurlarının da bulunduğu fark edilmiştir. İncelenen okuma kitabının Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin sözcük dağarcığına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Words are accepted as the basic elements that provide communication. Vocabulary items that exist alone or with a combination of a few words should be presented to the learner according to priorities and needs in the process of teaching a language as a foreign language. Only in this way can we talk about effective and beneficial learning. The determination of the vocabulary items that will be given priority in teaching Turkish as a foreign language is possible with word frequency studies. Since the word frequency studies provide data for the preparation of comprehensive word lists according to the levels, it is thought that the studies to be carried out in this context will contribute to the literature. Accordingly, it is seen that it is necessary to examine the books that are currently used in teaching Turkish as a foreign language. In the context of the stated necessity, this study was carried out in order to determine the vocabulary elements of the work called "Turkish Literature Anthology for Foreigners Learning Turkish", which is used in teaching Turkish as a foreign language, prepared for B2-C1 level learners, and contains original texts. Case study, one of the qualitative research methods, was used in the study. CIBAKAYA 2.0 program was used in the analysis of the data obtained by document analysis after the stages of transferring the written texts to the computer environment and translating the listening texts into writing. In this context, the vocabulary elements in the studied work; words were evaluated in the categories of reduplications, idioms and proverbs. In the light of the data obtained, what the vocabulary elements are and their frequency of use have been tabulated. As a result of the study, it was found that the vocabulary elements in the "word" category were the most in the reading book; idioms, reduplications and proverbs followed respectively. It has been noticed that the number of proverbs is quite low, and that there are also vocabulary elements that have a high level of frequency in the examination, although they are not frequently used in daily use. It is thought that the examined reading book will contribute to the vocabulary of those who learn Turkish as a foreign language.