Psycho-Spatial Reflections of Urban Transformation: The Case of Ayazma - Bezirganbahce in Istanbul

Abstract

Throughout history, urban space has undergone significant changes. From urban space to housing, the urban transformation has revealed important effects. In recent years, the issue of urban transformation has been frequently discussed with its social, psychological and economic aspects. In this study, it is aimed to examine the psycho-spatial reflections of urban transformation on the user. Houses designed for users who are placed in different regions as a result of large-scale transformations are designed by ignoring the intangible needs and habits of the user. As a result, users experience the problem of adaptation to the places they are placed in. In this case, two different attitudes are exhibited. Users try to continue to maintain their old habits in spite of the changing space, or they intervene in the space to make the space fit for their habits. In this sense, the experiences of Ayazma and Bezirganbahce Houses are examined and user opinions are evaluated through qualitative research. In this context, semistructured interviews are conducted with the participants (n=8) that resident in Bezirganbahce Houses to measure the satisfaction. This method enables the asking of additional questions with which the subject could be deeply analyzed depending on the course of the interview. The results obtained were analyzed by thematic analysis method. Results basicly show that residents try to pursue their cultural habits through changing the primary or given functions of the spaces they are settled in. Urban transformation may lead to socio-psychological problems. The pace of urban transformation and failure to take into account the user culture and needs resulted in psycho-spatial processes not to function properly. It is important to examine the cultural and individual needs of the users in the large-scale urban interventions to be carried out in the next years and to take into account the findings of the investigations conducted in the implementation phase.

Tarih boyunca kentsel mekân önemli değişikliklere uğramıştır. Kentsel dönüşümün kentsel mekandan konuta ve bireye kadar, önemli etkileri gözlemlenmektedir. Son yıllarda kentsel dönüşüm konusu sosyal, psikolojik ve ekonomik yönleri ile sıkça tartışılmıştır. Bu çalışma özelinde kentsel dönüşümün kullanıcı üzerindeki psiko-mekânsal yansımalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Büyük ölçekli dönüşümler sonucu farklı bölgelere yerleştirilen kullanıcılar için tasarlanan konutlar, kullanıcının ihtiyaçları ve alışkanlıkları göz ardı edilerek tasarlanmaktadır. Bunun sonucunda ise kullanıcılar yerleştirildikleri mekânlara karşı adaptasyon sorunu yaşamaktadırlar. Bu durumda iki farklı tutum sergilenmektedir. Kullanıcılar, ya değişen mekâna rağmen eski alışkanlıklarını sürdürmeye devam etmektedirler, ya da mekânı kendi alışkanlıklarına uygun hale getirmek için mekâna müdahalede bulunmaktadırlar. Bu çalışma kapsamında Ayazma’daki kentsel dönüşüm uygulaması ve Ayazma sakinlerinin yeni yerleştirildikleri bölge olan Bezirganbahçe Konutları değerlendirmeye alınmıştır. Bu anlamda, Ayazma’daki ve Bezirganbahçe Konutlarındaki yaşantı incelenmiş ve nitel araştırma yaklaşımı yoluyla kullanıcı görüşleri değerlendirilmiştir. Bu kapsamda Bezirganbahçe Konutları’nda yaşayan katılımcılar (n=8) ile memnuniyetlerini ölçmek için yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Bu yöntem, görüşmenin seyrine bağlı olarak konunun derinlemesine analiz edilebileceği ek soruların sorulmasını sağlar. Görüşmelerden elde edilen sonuçlar tematik analiz yöntemi ile incelenmiştir. Sonuçlar, en temelde, sakinlerin yerleştikleri mekanların birincil veya verili işlevlerini değiştirerek kültürel alışkanlıklarını sürdürmeye çalıştıklarını göstermektedir. Kentsel dönüşüm sosyo-psikolojik sorunlara yol açabilmektedir. Kentsel dönüşümün hızı, kullanıcı kültürünün ve ihtiyaçlarının dikkate alınmaması, psiko-mekansal süreçlerin sağlıklı işlememesine neden olmuştur. Önümüzdeki yıllarda gerçekleştirilecek büyük ölçekli kentsel müdahalelerde kullanıcıların kültürel ve bireysel ihtiyaçlarının incelenmesi ve gerçekleştirilen araştırmaların bulgularının uygulama aşamasında dikkate alınması önemlidir.