Topkapı Sarayı Müze Kütüphanesi Hazine 1711 Numaralı Mecmuanın Minyatürlerinin İncelenmesi

Abstract

Tezde incelenen mecmua Topkapı Sarayı Müze Kütüphanesi Hazine 1711 numaraya kayıtlıdır. XVI. yüzyıla ait olan eserin, Osmanlı saray nakkaşhanesinde yapıldığı düşünülmektedir. İki kısımdan oluşan mecmuanın ilk kısmında Molla Cami’nin Bahâristân kitabından seçme 15 hikâye, nazım ve nesir bir arada anlatılmaktadır. İlk bölümde 14 minyatür bulunmaktadır. Eserdeki şiirde Gazanfer Ağa için hazırlandığı yazmaktadır. İkinci kısım, 267 atasözü ve deyimle beraber küçük ebatlarda 29 minyatürden meydana gelmektedir. Yazmanın ortasının ve sonunun eksikliği dolayısıyla ne kadar atasözü ve deyimden oluştuğu bilinmemektedir. Mecmuanın temellük kaydında Veliyyüddin Efendi’nin oğlu Mehmed Emin Efendi’nin kitaplarından olduğu yazılıdır. Çalışmada Topkapı Sarayı’ndaki resimli mecmualar ve tezin konusu olan mecmua hakkında bilgi verilmiş, ilgili mecmuadaki minyatürler 2 katalog halinde incelenmiştir. İncelemede minyatürlerin metin-resim ilişkisi, şekil, kompozisyon, renk ve kurgu bakımından analizi yapılmıştır. Eserdeki minyatürlerin tasarım aşamaları hakkında bilgi sahibi olmak amaçlanmıştır.

The mecmua examined in the thesis is registered to the Topkapı Palace Museum Library Treasury number 1711. It is thought that the work, which belongs to the 16th century, was made in the Ottoman palace. The first part of the mecmua, 15 stories, verse and prose, selected from Molla Jami's book Baharistan, are told together. It is seen in the poem in the work that the first part, which contains 14 miniatures, was prepared for Babussaade Agha Gazanfer, The second part, consists of 29 miniatures in small sizes, together with 267 proverbs and idioms. It is not known how many proverbs and idioms it consists of, due to the lack of middle and end of the manuscript. On the first page of the work, it is written that it is one of the books of Mehmed Efendi, the son of Veliyyüddin Efendi. In the study, information was given about the illustrated magazines in Topkapı Palace and the magazine, which is the subject of the thesis, and the miniatures in the related magazine were examined in 2 catalogues. In the analysis, the miniatures were analyzed in terms of text-picture relationship, shape, composition, color and fiction. It is aimed to obtain information about the design stages of the Nakkaşhane.