Okul Müdürlerinin Teknolojik Liderlik Davranışları:Uzaktan Eğitim Sürecinde Öğretmen Görüşlerine Dayalı Nitel Bir Çalışma

Abstract

Araştırmanın problem cümlesi “eğitim sürecinde okul müdürlerinin teknolojik liderlik yeterlilikleri ve süreçte karşılaşılan sorunların çözümlenmesinde teknolojik liderlik yeterliliklerine ilişkin öğretmenlerin algıları nasıldır?” şeklinde belirlenmiştir. Bu araştırmada, uzaktan eğitime uyum ve sorunların çözümü sürecinde okul müdürlerinin teknolojik liderlik yeterliliklerini ilişkin öğretmen görüşlerini analiz etmek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımlarından fenomenoloji (olgu bilim) desenine uygun olarak tasarlanmıştır. Bu araştırma 2020- 2021 Eğitim-Öğretim Yılında İstanbul İli Sultangazi ve Üsküdar İlçelerinde devlete ait ortaokullarda görev yapan 20 öğretmen ile yürütülmüştür. Çalışma grubunun seçiminde amaçlı örnekleme yöntemlerinden aykırı durum örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilen veriler içerik analizi yapılarak değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre verileri analiz edildiğinde toplamda 14 kategori oluşturulmuştur, bu kategorilerden 5 farklı tema ortaya çıkarılmıştır. Bu araştırmadan ortaya çıkan temalar; “liderliğe dair algılar, etkili ve yetkin liderler, teknolojik liderlik rolleri, liderlik yeterliliğini etkileyen değişkenler, problem çözmedeki yetkinlik” olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre, katılan öğretmenlerin 9’u maddi imkân sorunları, altyapı ve teknik sorunları çözmede; 11’i de uygulamalar sırasında karşılaşılan sorunları çözmede, siber güvenlik sorunlarını çözmede ve doğru teknoloji kullanımına yönlendirmede okul müdürlerinin teknolojik liderlik yeterliliklerinin ön plana çıktığına ilişkin görüş belirttikleri görülmüştür. Araştırmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğu uzaktan eğitim uygulamalarını yürütürlerken karşılaştıkları sorunları çözmede, uygulamalar sırasında siber güvenliğe dair sorunların çözümüne rehber olmada okul müdürlerinin teknolojik liderlik yeterliliklerini etkin bir şekilde kullanmaya çalıştıklarını belirttikleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarından hareketle okul müdürlerine teknolojik liderlik becerilerini geliştirecek eğitimler verilmesi, okul müdürlerinin çalışanlarını teknoloji kullanımına teşvik etmeleri ve okul müdürlerinin teknolojik gelişmelere karşı değişim öncülüğü etmeleri konularında öneriler geliştirilmiştir.

The problem statement of the research was determined as “what are the teachers’ perceptions of technological leadership competencies of school principals in the education process and technological leadership competencies in solving the problems which are encountered in the process?” In this research, it was aimed to analyze the teacher’s views on technological leadership competencies of school principals in the process of adaptation to distance education anol solving problems. It was designed in accordance with the phenomenology pattern which is one of the qualitative research approaches. This research was conducted with 20 teachers working in state secondary schools in Sultangazi and Uskudar districts in İstanbul province in the 2020-2021 academic year. In the selection of the study group, outlier sampling method, which is one of the purposive sampling methods, was preferred. The data were collected using a semi-structured interview form in the research. In the research, the data obtained with the semi-structured interview form were evaluated by content analysis. In tatol, 14 categories were created,5 different themes were revealed from these categories when the data were analyzed according to research findings. The themes which emerged from this research were determined as “perceptions of leadership, effective and competent leaders, technological leadership roles, variables affecting leadership competence and competence in problem solving.” According to results of the research, It was seen that 9 of the participating teachers stated that technological leadership competencies of the school principals come to fore in solving financial problems, infrastructure and technical issues; 11 of them expressed the opinion that the technological leadership competencies of the school principals come to fore in solving problems encountered during the implementations, in solving the cyber security problems and in directing the correct technology use. It was concluded that the majority of the teachers participating in the research stated that the school principals tried to use the technological leadership competencies effectively in solving the problems they encountered while conducting distance education applications and in guiding the solution of the problems related to cyber security during the applications. Based on the results of the research, suggestions were developed in maters providing trainings to school principals to improve their technological leadership skills, encouraging their employees to use technology and leading the change against technological developments by school principals.