Çocuklarda Travma Sonrası Büyümenin Yordayıcıları Üzerine Bir Literatür Taraması

Abstract

İnsanlık tarihi boyunca var olagelmiş çocukluk çağı travmaları bireyin hayatının sonraki dönemleri için negatif ve kalıcı etkiler oluşturabilmektedir. Çocuk ve ergen için travmanın boyutu ve travma sonrası tepkisellik risk faktörlerine bağlı olarak değişmektedir. Bu yaşantılarla başa çıkabilmek için psikolojik dayanıklılıkları artıran iç ve dış kaynakların varlığı oldukça önemlidir. Travmatik deneyimin ardından çocuğun çevresindeki yetişkinlerin küçük çocukların yaşadıkları olaylardan nasıl etkileneceğini belirleyen en önemli unsuru oluşturmaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalar travmatik deneyimlerin birey için sadece olumsuz değişimlere değil, aynı zamanda pozitif, olumlu değişimlere de neden olabildiğini vurgulamıştır. Zorlu yaşam olayları sonrası kişide görülen olumlu değişim ve bakış açısındaki gelişim travma sonrası büyüme olarak tanımlanmıştır. Travma sonrası büyüme ile travmatik anılar bilişsel olarak yeniden işlenmekte, travmaya verilen anlam değişmekte, işlevsel hale gelmektedir. Bu çalışma çocukluk çağı travmaları ekseninde psikolojik dayanıklılık, travma sonrası büyüme için belirleyiciler üzerine literatür incelemesinden oluşmaktadır. Sonuç olarak çocuklarda travmaların TSSB’ye dönüşmesi konusunda travma öncesi yatkınlık ve travma sürecindeki çevresel etkenleri ile bağlantılı olduğu bilinmektedir. Ebeveynlerin travma ile başa çıkma becerileri çocukların karşılaştıkları travma ile olumlu baş etme şekillerine ve travma sonrası büyümeye yardımcı olan en önemli faktör olduğu görülmüştür.

Childhood traumas that have existed throughout the history of humanity can create negative and permanent effects for the later periods of an individual's life. The extent of trauma and post-traumatic reactivity vary depending on risk factors for children and adolescents. In order to cope with these experiences, the presence of internal and external resources that increase psychological resilience is very important. It is the most important element that determines how the adults around the child will be affected by the events experienced by young children after the trauma. Recent studies have emphasized that traumatic experiences can cause not only negative changes but also positive changes for the individual. The positive change seen in the person after difficult life events and the development in perspective are defined as post-traumatic growth. With post-traumatic growth, traumatic memories are cognitively reprocessed, the meaning given to trauma changes and becomes functional. This study consists of a literature review on determinants for resilience and posttraumatic growth in the axis of childhood traumas. As a result, it is known that the transformation of trauma into PTSD in children is related to pre-traumatic susceptibility and environmental factors during the trauma process. It has been seen that parents' ability to cope with trauma is the most important factor that helps children's positive coping with trauma and post-traumatic growth.