S.K. Halet Efendi 376 Numaralı Hamse-i Nizamî Minyatürlerinin Teknik ve Uygulama Açısından İncelenmesi

Abstract

“Süleymaniye Kütüphanesi Halet Efendi 376 numaralı Hamse-i Nizâmî Minyatürlerinin Teknik ve Uygulama Açısından İncelenmesi” isimli bu teze konu olan eser Süleymaniye Kütüphanesi 376 numarada bulunmaktadır. 15. yüzyıl Akkoyunlu Ticari Türkmen üslubunda hazırlanan eser, ketebe kaydına göre, h. 900 / m. 1495 yılında Şiraz’da Mün’ime’d-Din al-Evhadi tarafından teksir edilmiştir. Yirmi bir minyatür içeren eser, Nizâmî Hamsesindeki beş hikâyeden oluşmaktadır. 15. yüzyıl Türkmen Dönemi hakkında bilgi verildikten sonra Nizâmî’nin hayatı anlatılmış, akabinde Mahzen ül Esrar, Hüsrev ü Şirin, Leyla ile Mecnun, Heft Peyker ve İskendernâme hikâyelerinin minyatürleri incelenmiştir. Minyatürlerde uygulanan kurgu ve tasarım kompozisyonları değerlendirilmiş, ayrıca renk kullanımı açısından ele alınmıştır. Ticari Türkmen Üslubunun günümüze kalmış güzel örneklerinden biri olan eser, tasvirleriyle dönemin bütün özelliklerini taşımaktadır.

The work that is the subject of this thesis, "the Examination of Süleymaniye Library Halet Effendi Number 376 Khamsa of Nizâmî Miniatures in Terms of Design and Application" is located in the Süleymaniye Library. According to the colophon record, the work prepared in the 15th-century Akkoyunlu Commercial Turkmen style was duplicated by Mün'ime'd-Din al-Evhadi in Shiraz in h. 900 / c.e. 1495. The work, which includes twenty-one miniatures, consists of five stories in the Khamsa of Nizâmî. Nizâmî's life is explained after giving information about the 15th Century Turkmen Period while examining the miniatures of Treasury of Mysteries, Khosrow and Shirin, Layla and Majnun, Seven Beauties ve Iskandernameh stories. The construct and design compositions applied in the miniatures are evaluated and also discussed in terms of color use. The work is one of the beautiful examples of the Commercial Turkmen Style that has survived to the present day has all the characteristics of the period with its descriptions.