Beliren Yetişkinlerde Sosyotropi-Otonomi Kişilik Özellikleri ve Duygusal Şemaların Somatizasyon Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, bireysel ve sosyal düzeyde önemli bir sıkıntı ve işlevsel yetersizlik kaynağı olduğu düşünülen somatizasyonun açıklanmasında sosyotropiotonomi (bağımlı ve özerk) kişilik eğilimleri ile duygular hakkındaki inanç ve tutumların beliren yetişkin örnekleminde farklı sosyodemografik değişken gruplarına göre nasıl bir etkide bulunduğunun anlaşılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda araştırma örneklemini oluşturan 18-29 yaş aralığında 321 beliren yetişkinden çevrimiçi form yolu ile toplanan veri analiz edilmiştir. Uygulama kapsamında demografik bilgi formu ile birlikte Somatizasyon Ölçeği, Sosyotropi-Otonomi Ölçeği ve Leahy Duygusal Şema Ölçeği kullanılmıştır. Somatizasyon ile sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ve duygusal şemalar arasındaki ilişki Korelasyon Analizi ile incelendikten sonra somatizasyonun tüm örneklemde ve çeşitli demografik değişken gruplarındaki yordayıcılarını belirlemek üzere Çoklu Doğrusal Regresyon modelleri oluşturulmuştur. Analiz sonucunda beliren yetişkin örnekleminde sosyotropi ile kontrol edilemezlik, akılcılık isteği ve hisleri kabullenme duygusal şemalarının somatizasyon üzerinde etkili olduğu ve çeşitli demografik değişken gruplarında bu sonuçların farklılaştığı görülmüştür. Bulgular ilgili literatüre göre yorumlanmıştır.

This study is aimed to understand how sociotropy-autonomy (dependent and autonomous) personality tendencies, beliefs and attitudes about emotions affect different sociodemographic variable groups in the sample of emerging adults who appear in the explanation of somatization, which is considered to be an important source of distress and functional disability at the individual and social level. In this direction, data collected via online form from 321 emerging adults the age range of 18-29 who constituted the research sample were analyzed. Within the scope of the research, Somatization Scale, Sociotropy-Autonomy Scale and Leahy Emotional Schema Scale were used together with demographic information form. The relationship between somatization, sociotropy-autonomy personality traits and emotional schemas was examined by correlation analysis, and then in order to identify predictors of somatization in the whole sample and for various demographic variables groups, multiple linear regression models were created. As a result of the analysis, it was found that emotional schemes of uncontrollability, rationality and acceptance of feelings with sociotropy had an effect on somatization in the sample of emerging adults, and these results differed in various demographic variable groups. The findings were interpreted according to the relevant literature.