Ekranın Çocuk Davranış Problemlerine Etkisinde Ebeveyn Medya Aracılığı

Abstract

Mevcut çalışmanın amacı, erken çocukluk dönemindeki çocukların ekran süresi ve davranış problemleri arasındaki ilişkide ebeveynlerinin medya aracılığının düzenleyici rolünü incelemektir. Çalışmaya 36-72 ay yaş grubunda çocuğu olan toplamda 886 anne katılmıştır. Katılımcılardan Kişisel Bilgi Formu, Okulöncesi Davranış Ölçeği, Erken Çocukluk Ebeveyn Medya Aracılığı Ölçeği ve Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği’nden oluşan anket formu aracılığıyla veri toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, 36-72 aylık çocukların %41, 9’u ideal gelişimleri için profosyonellerce tavsiye edilen ekran süresini aşmaktadır. Çocukların çoğu eğitici uygulama ve videoları tercih etmekte ve en sık televizyonu kullanmaktadır. Çocukların ekran süreleri ile davranış problemleri, sorunları ifade güçlükleri ve öğrenme problemleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ebeveynlerin aktif destekleyici, aktif yorumlayıcı, kısıtlayıcı sınırlayıcı ve kısıtlayıcı engelleyici medya aracılıkları çocukların problem davranışlarını negatif yönde yordamaktadır. Ebeveyn medya aracılığının, çocuk ekran süresinin ve davranış problemlerinin çocuğun yaşına göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Çocukların davranış problemleri ve ebeveynlerin diğer aracılık türleri, çocukların yaş gruplarına göre farklılaşmamaktadır. 36-42 aylık çocukların ekran sürelerinin ve ebeveynlerin aktif yorumlayıcı medya aracılığının ortalamalarının daha büyük yaş gruplarına göre anlamlı biçimde daha az olduğu gözlenmiştir. Kısıtlayıcı sınırlayıcı aracılığa 36-42 aylık çocukların ebeveynlerinin anlamlı şekilde daha fazla, 65-72 aylık çocukların ebeveynlerinin ise çok daha az başvurdukları gözlemlenmiştir. Yapılan Moderasyon Analizi sonucunda aktif sınırlayıcı medya aracılığının çocukların ekran süresi ile davranış problemleri arasındaki ilişki üzerinde düzenleyici etkisi görülürken diğer aracılık türlerinde bu tür bir düzenleyici etki saptanmamıştır. Ebeveynin aktif sınırlayıcı medya aracılığının düşük düzeyde olduğu durumlarda çocuklarda ekran süresi daha fazla davranış problemini yordarken, yüksek düzeyde olduğu durumlarda ekran süresinin çocuk davranış problemlerine etkisi anlamlı şekilde azalmıştır. Bir başka ifadeyle, ebeveynin aktif sınırlayıcı medya aracılığı, çocuk ekran süresinin problem davranışa etkisinde koruyucu bir faktör olarak rol oynamıştır. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmıştır.

This research aims to examine the role of parental mediation in the effect of the screen on child behavioral problems in early childhood. 886 mothers of children aged 36-72 months participated in the study. Data were collected from the participants via Personal Information Form, Preschool Behavior Scale, Early Childhood Parental Media Mediation Scale, and Depression Anxiety Stress Scale. According to findings, 41.9% of 36-72-month-old children exceed the screen time professionally recommended for healthy development. Most children preferred educational applications and videos and most frequently watch television. There was a positive relationship between screen time and problem behaviors, problem expression difficulties, and learning problems in children. Active supportive, active interpretive, restrictive limiting and restrictive preventive styles of parental media mediation negatively predicted children's problem behaviors. Child behavioral problems did not differ according to children's age groups. The average screen time and active interpretive parental media mediation of 36- to 42-month-old children were significantly lower than those of older age groups. The parents of 36- to 42-month-old children displayed significantly more restrictive limiting mediation compared to the parents of 65- to 72-month-old children. As a result of the moderation analysis, while active limiting media mediation has a moderating effect on the relationship between child screen time and problem behaviors; there was no such effect in other mediation types. In situations where active limiting parental media mediation is low, screen time predicts more problem behaviors in children. When active limiting parental media mediation is high, the effect of screen time on behavior problems in children are significantly reduced. In other words, active limiting parental media mediation plays a protective role in the effect of screen time on problem behavior in children. Results are discussed in light of the current literature.