Depresyon ve Anksiyetede Otobiyografik Bellek İşlevleri ve Duygu Düzenleme Stratejilerinin İncelenmesi
Künye
CENGİL, Ayşe Şuheda,Depresyon ve Anksiyetede Otobiyografik Bellek İşlevleri ve Duygu Düzenleme Stratejilerinin İncelenmesi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Programı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2022.Özet
Bu çalışmada depresyon ve anksiyetede otobiyografik bellek ve duygu düzenleme stratejilerinin incelenmesi ve otobiyografik bellek işlevleri açısından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmaya 13-19 yaş aralığında 242 kadın, 122 erkek olmak üzere toplam 360 kişi katılmıştır. Katılımcılara bilgilendirilmiş onam formu, demografik bilgi formu, Beck Depresyon Ölçeği, Beck Anksiyete Ölçeği, Duygu Düzenleme Stratejileri Ölçeği, otobiyografik anı formu (olumlu anı- olumsuz anı) ve Otobiyografik Bellek Özellikleri Ölçeği verilmiştir. Daha sonra bozukluklar semptom düzeylerine göre gruplara ayrılmıştır. Her grubun olumsuz anı ve olumlu anı türüne göre otobiyografik bellek özellikleri ölçeği toplam puanı ve alt boyutlarının puanları karışık desen varyans analizi ve tek yönlü varyans analizi ile incelenmiştir.
Sonuçlara göre depresyon gruplarının olumsuz anıyı olumlu anılardan daha fazla hatırladığı görüldü. Depresyon düzeyi yüksek olan grubun depresyon düzeyi düşük ve orta olan gruba göre olumsuz anıları daha fazla hatırladığı görülmüştür. Depresyon grupları arasında olumsuz anılara ilişkin olayın önemi alt boyutu ve yeniden yaşama alt boyutu puanlarının farklılaştığı görüldü. Anksiyete gruplarında ise olumsuz anıların olumlu anılara göre daha fazla hatırlandığı görüldü. Anksiyete grupları arasında ise olumsuz anılara ilişkin mekânsal bellek alt boyutu, yeniden yaşama alt boyutu ve olayın önemi alt boyutu puanlarına göre farklılaştığı görüldü. Son olarak ise, duygu düzenleme stratejileri incelendiğinde depresyon düzeyi yüksek ve anksiyete düzeyi yüksek grupların duygu düzenleme stratejisi olarak bastırma stratejisini kullandıkları görüldü. In this study, it is aimed to evaluate autobiographical memory and emotion regulation strategies in depression and anxiety, to evaluate autobiographical memory functions. A total of 360, including 242 women and 122 men, participated in the study. Informed consent form, demographic information form, Beck Depression Scale, Beck anixety Scale, an Emotion Regulation Strategies Scale, an autobiographical memory form and an Autobiographical Memory Characteristics Scale were used to collect data. Disorders are divided into groups according to the level of symptoms. The total score and the scores of the sub-dimensions of the autobiographical memory characteristics scale according to the type of negative memory and positive memory of each group were examined by mixed design variance analysis and one-way anova.
According to the results, it was observed that the group with a high level of depression recalled more negative memories than the group with a low and medium level of depression. There was significant differences between depression groups in terms of importance of the event scores and reliving scores of negative memories. In the anxiety groups, it was observed that negative memories were remembered more than positive memories. There was significant differences between anxiety groups in terms of spatial memory, reliving and importance of events of negative memories. Finally, when emotion regulation strategies were examined, it was seen that groups with high depression and high anxiety levels used suppression as emotion regulation strategy.