Öğretmenlerin Öz Liderlik Düzeyleri ile Değişim Eğilimleri Arasındaki İlişki

Abstract

Bu araştırmada, öğretmenlerin öz liderlik düzeyleri ile değişim eğilimleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma İstanbul ili Küçükçekmece ilçesindeki ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan görev yapmakta olan 366 öğretmenin katılımı ile yürütülmüştür. Araştırmada nicel esaslı betimsel araştırma kullanılmıştır. Araştırmanın verileri “Öz Liderlik Ölçeği” ve öğretmenler için uyarlanmış “Değişim Eğilmleri Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma verileri analiz edilirken, öğretmenlerin öz liderlik stratejilerine ve değişim eğilimlerine ilişkin algılarını belirlemek için betimsel istatistik (ortalama, standart sapma, minimum ve maximum) kullanılmıştır. Öğretmenlerin öz liderlik algılarının ve değişim eğilimlerinin cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için Mann- Whitney U kullanılarak veriler analiz edilmiştir. Öğretmenlerin öz liderlik algılarının ve değişim eğilimlerinin yaşlarına, mesleki kıdemlerine ve çalıştıkları kurum türüne göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için Kruskas-Wallis analizi yapılmıştır. Öğretmenlerin öz liderlik algıları ile değişim eğilimleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için ise Spearman Brown korelasyon katsayısından yararlanılmıştır. Ayrıca, öz liderlik alt boyutlarının değişim eğilimlerini ne düzeyde yordadığını belirlemek için çoklu regrasyon analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, değişim eğilimleri ile öz liderlik alt boyutları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki tespit edilmiştir. Öğretmenlerin öz liderlik algı düzeylerinin genel olarak yüksek olduğu belirlenmiştir. Katılımcı öğretmenlerin verdikleri cevapların ortalama değerleri incelendiğinde, cinsiyet faktörünün anlamlı olarak faklılık oluşturmadığı gözlenmiştir. Yaş faktörü açısından öz liderlik stratejilerinin her üç alt boyutunda da en genç yaş grubu olan 22-27 yaş grubunun öz liderlik algılarının en yüksek olduğu görülmüştür. Mesleki kıdemin ilk döneminde olan öğretmenlerin diğer öğretmenlere göre öz liderlik algılarının tüm alt boyutlarda yüksek olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin sadece öz liderlik ölçeğinin yapıcı düşünce modeli stratejileri alt boyutundaki algı düzeyleri ortaokul ve lisede görev yapan öğretmenler arasında ortaokulda görev yapan öğretmenlerin lehine anlamlı farklılık göstermiştir. Son olarak, davranış odaklı stratejiler ve yapıcı düşünme modeli stratejileri öğretmenlerin değişim eğilimlerini yordamada istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir.

In this research, the relationship between teachers’ self-leadership levels and their change tendencies was examined. The research was carried out with the participation of 366 teachers working in primary, secondary and high schools in the Küçükçekmece district of Istanbul. The data of the research were obtained by using the “Self-Leadership Scale” and the “Change Tendencies Scale” adapted for teachers. While analyzing the research data, descriptive statistics (mean, standard deviation, minimum and maximum) were used to determine teachers’ perceptions of self-leadership strategies and change tendencies. Data were analyzed using Mann- Whitney U to determine whether teachers’ self-leadership perceptions and change tendencies differ significantly according to the gender variable. Kruskas-Wallis analysis was conducted to determine whether teachers’ self-leadership perceptions and change tendencies differ according to their age, professional seniority and the type of institution they work. Spearman Brown correlation coefficient was used to determine the relationship between teachers’ self-leadership perceptions and their tendency to change. In addition, multiple regression analysis was performed to determine to what extent self-leadership sub-dimensions predicted change tendencies. According to the research findings, a statistically significant and positive relationship was found between change tendencies and self-leadership subdimensions. It was determined that teachers’ self-leadership perception levels were generally high. When the average values of the answers given by the participant teachers were examined, it was observed that the gender factor did not create a significant difference. In terms of age factor, it was seen that the 22-27 age group, which is the youngest age group, has the highest self-leadership perceptions in all three sub-dimensions of self-leadership strategies. It has been determined that the teachers who are in the first period of professional seniority have higher selfleadership perceptions in all sub-dimensions compared to other teachers. The perception levels of the teachers only in the constructive thought pattern strategies sub-dimension of the self-leadership scale showed a significant difference between the teachers working in secondary and high schools in favor of the teachers working in secondary school. Finally, behavior-focused strategies and constructive thought pattern strategies were found to be statistically significant in predicting teachers’ change tendencies.