Birinci Dünya Savaşı ve Kıbrıs

Abstract

Kıbrıs, 1878 yılında dönemin şartlarının da etkisiyle, İngiltere tarafından Osmanlı Devleti’nden de facto olarak alınmış, Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesi ile de tek taraflı bir kararla ilhak edilmiştir. Ancak Kıbrıs’ı önemli kılan sadece Birinci Dünya Savaşı olmamıştır. 1869 yılında Süveyş Kanalı’nın kullanıma açılması ve Kanal’ın İngiltere’nin Asya’daki sömürgelerine en kısa yol olması, Süveyş Kanalı ile birlikte Doğu Akdeniz’in en büyük adası olan Kıbrıs’ın da önemini artırmıştır. Bu sebepten dolayı İngiltere, Kıbrıs’ın kontrolünü ele geçirmek için uygun fırsat aramaya başlamış ve aradığı fırsatı 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı sonrasında bulmuştur. Akdeniz’deki Rus yayılmacılığına karşı önlem alabilmek için Kıbrıs’ı talep eden İngiltere bu tarihten sonra adaya yerleşmiştir. Mülkiyet hakları devredilmese de adanın idaresi İngiltere’ye bırakılmıştır. 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı sırasında ise Kıbrıs, karşı blokta yer alan Osmanlı Devleti’nin Anadolu kıyılarına yakın önemli bir nokta olması sebebiyle lojistik destek üssü olarak kullanılmıştır. Ada’daki Türk varlığı İngiliz idaresini rahatsız etse de Rumlara karşı denge unsuru olması sebebiyle İngiliz idaresi Türk varlığına müsamaha göstermiştir. Birinci Dünya Savaşı sırasında adadaki Rum nüfusu arasında Yunanistan’a ilhak ve adanın tümünde hak iddiası düşüncesi yayılmış, bu düşünce savaş sonrasında İngiliz idaresinin zayıflamasına bağlı olarak gün yüzüne çıkmıştır.

The Isle of Cyprus was de facto taken from the Ottoman Empire by England in 1878 and was annexed by a unilateral decision with the outbreak of the First World War. However, it wasn’t only the First World War that improve Cyprus’s importance. The opening of the Suez Canal in 1869 increased it as well. For this reason, England began to look for an opportunity to seize control of Cyprus and found that opportunity after the 1877-1878 Ottoman-Russian War. England, which demanded Cyprus in order to counter Russian expansionism in the Mediterranean, settled on the island after that war. The administration of the island was left to England. During the First World War, which started in 1914, Cyprus was used as a logistic support base because it was very close to the Anatolian peninsula. Although the Turkish population on the island disturbed the British administration, the British administration tolerated the Turkish presence as it was a balancing factor against the Cypriots. During the First World War, the idea of annexation to Greece spread among the non Muslim population on the island, and this idea came to forefront due to the weakening of the British administration after the war.