Biriktirme Bilişleri Envanteri: Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Biriktirme Bilişleri Envanteri (BBE), Steketee ve arkadaşları (2003) tarafından biriktiricilik bozukluğunun bilişsel süreçlerini değerlendirmek amacıyla geliştirilmiştir. Bu bilişsel süreçlerin biriktiricilik bozukluğunun etiyolojsinde temel teşkil eden faktörlerden olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın amacı, BBE’nin Türkçe’ye adaptasyonunun, geçerlik ve güvenirlik analizlerinin yapılmasıdır. Çalışmaya 18-59 yaş aralığında iki ayrı yetişkin örneklem grubunun bulunduğu toplam 719 kişi katılmıştır. Birinci örneklemin yaş ortalaması 21,60 (S = 4,07) olan 252 katılımcı ve ikinci örneklemin yaş ortalaması 24,31 (S = 6,51) olan 467 kişiden oluşmaktadır. Katılımcılardan Melbourne Karar Verme Ölçeği, Obsesif İnanışlar Ölçeği – 44, Biriktirme Envanteri – Gözden Geçirilmiş Formu ve Nesneye Bağlanma Ölçeği’nden oluşan bir dizi ölçek doldurmaları istenmiştir. Uygulanan açımlayıcı faktör analizi ile ölçeğin faktör analizi incelenerek duygusal bağlanma, hafıza, kontrol ve sorumluluk alt boyutlarını içeren dört faktörlü yapı desteklenmiştir. Orijinal formdan farklı faktör yapısında dağılan dört madde bulunmaktadır. Bu maddeler yeni faktör yüklerinde kalarak yapılan doğrulayıcı faktör analizinde model uyum indekslerinin yeterli düzeyde yer alması sebebiyle yeni model kabul edilmiştir. Envanterin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı .91 ve iki yarım test güvenirliği .84 olarak hesaplanmıştır. Test tekrar test güvenirlik katsayısı .77 olarak bulgulanmıştır. Böylelikle, envanterin güvenirlik değerleri orijinal formla kıyaslanabilir şekildedir. Ayrıca, biriktirme bilişlerinin toplam ve alt boyut puanlarının obsesif inanışlar, nesneye bağlanma ve biriktiricilik davranışı puanlarıyla pozitif ilişki göstermesi eş zaman geçerliğini desteklemektedir. Bu çalışmanın sonucunda BBE Türkçe formu geçerli ve güvenilir bir araç olarak değerlendirilmiştir.

Saving Cognitions Inventory (SCI) was developed by Steketee and her colleagues (2003) to evaluate cognitive processes of Hoarding Disorder. These cognitive processes are emphasized as major contributors to the etiology of the Hoarding Disorder. The aim of the study was to adapt Turkish version of SCI and evaluate its validity and reliability. The study consisted of two separate adult sample groups including a total of 719 people whose age ranged 18-59. The first sample consisted of 252 participants with a mean age of 21.60 (SD = 4.07) and the second sample consisted of 467 participants with a mean age of 24.31 (SD = 6.51) Participants were asked to fill a battery of questionnaires including Melbourne Decision Making Questionnaire, The Obsessive Belief Questionnaire – 44, Saving Inventory – Revised and The Object Attachment Questionnaire. The factor structure was examined by exploratory factor analysis and the results supported the four-factor structure including emotional attachment, memory, control and responsibility domains. Four items were distributed in a different factor structure than the original form. These items were remained under the new factor loadings and the model was tested with a confirmatory factor analysis. As a result, the validity indices of the Turkish form were found to be sufficient levels. The internal consistency coefficient Cronbach’s Alpha was calculated as .91 and split-half reliability was calculated as .84. Test-retest correlation coefficient was found to be .77. The reliability coefficients of the inventory demonstrated comparable values to its original form. Furthermore, promoting concurrent validity total and sub-total scores of saving cognitions inventory were positively correlated with obsessive beliefs, object attachment and saving behavior. In the current study, SCI Turkish form, was evaluated to be a valid and reliable psychometric tool.