Aʻlâ Sûresi 4 ve 5. Âyetlerin Kömürün Teşekkülüne İşaret Ettiği Savının Hanefî Delâlet Teorisi Işığında İncelenmesi

Abstract

Kur’ân-ı Kerîm ihtiva ettiği derin ve zengin mânâ hazinesinden dolayı tarih boyunca çok yönlü incelemelere tabi tutulmuştur. Kur’ân’ın içerdiği kâinata dair sırları, incelikleri ve hakîkatleri konu edinen ya da onlara işârette bulunan kevnî âyetler de böyle bir ilgiye mazhar olmuştur denilebilir. Nitekim bu kabilden muhtevaya sahip âyetler bilimsel açıdan çeşitli yaklaşımlar ışığında değerlendirilmiş, âyetlerin içeriği ile ilgili bilimsel veri ve bilgiler arasında ilintiler bulunmaya çalışılmıştır. Bu şekilde yaklaşımlardan biri de Aʻlâ sûresi 4 ve 5. âyetlerin, kömürün teşekkülüne delâlet ettiği savıdır. Özellikle İskenderânî ile dillendirilen bu sav, modern dönem bazı ilim adamları tarafından da ilgiye layık görülmüştür. Çalışmada söz konusu sav, kendisine zemin teşkil ettiği düşünülen anahtar kelimeler üzerinden, hanefî delâlet teorisi ölçüt olarak kullanılarak irdelenmiş ve savın, delâlet kapsamında olup olmadığının tespiti yapılmaya çalışılmıştır.

The Quran has been subjected to versatile analysis throughout history due to the deep and rich treasure of meaning it contains. It can be said that the Qur’anic verses that deal with or point to the secrets, subtleties, and truths of the universe, have also been subjected to such an interest. As a matter of fact, verses with such content have been scientifically evaluated in the light of various approaches, and attempts have been made to find correlations between the content of the verses and scientific data and information. One of such approaches is the claim that the 4th and 5th verses of Surah al-Aʻlâ indicate the formation of coal. This thesis, especially voiced by al-Iskenderani, has been deemed worthy of attention by some scholars of the modern period. In this study, this argument is analyzed by using the Hanafī theory of evidentiality as a criterion through the key words that are thought to form the basis for it, and it is tried to determine whether the argument is within the scope of evidentiality or not.