Sezai Karakoç, Abdullah Et-tayyib ve T.S. Eliot'ın Şiir ve Nesirlerinde Medeniyet Algısı

Abstract

Bu çalışmada Türk şair Sezai Karakoç, Amerikan-İngiliz şair Thomas Stearns Eliot ve Sudanlı şair Abdullah et-Tayyib'in eserlerinden hareketle karşılaştırmalı edebiyat bağlamında medeniyet algısı incelenmiştir. Medeniyet algısı üzerinde sundukları benzerlikler ve farklılıklar göz önünde bulundurularak ait oldukları toplumları nasıl etkiledikleri tartışılmıştır. Bu üç ismin edebiyat, düşünce, sosyal hayat ve eğitim alanlarında izledikleri yollar incelenerek eserlerindeki medeniyet algıları tespit edilmiştir. Bu üç şair-düşünürün medeniyet algılarının büyük önem taşıdığını vurgulamak gerekir. Şairlerin medeniyet algısının önemi, yaşadıkları dönemlerden kaynaklanmaktadır. Zira 19. yüzyıldan itibaren yaşanan düşünme tarzlarındaki değişim, psikolojik bozukluklar, toplumsal hayatın karmaşaları, teknolojinin gelişmesi, hâkim düşünce akımları, modernizm, postmodernizm, materyalizm, anarşizm, ateizm, komünizm ve diğer felsefi akımlar, İnsanların medeniyet algılarını etkilemiştir. Bunun için bu üç ismin eserleri, yaşam biçimlerinin yeniden inşası ve dünyada yeni bir düzen kurmak için yapılan çabalar olarak algılanmaktadır. Mevcut sorunları yorumlayabilen ve halkına yön verebilen kimselerin düşünceleri büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışma, üç şairin medeniyet algılarının önemini ve toplumları üzerindeki etkisini kanıtlamaya çalışmaktadır. Bu şair-düşünürlerin inançlarına göre uygarlık algılarını yansıttıkları tespit edilmiş ve yarattıkları farkındalık ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bir yanda Sezai Karakoç ve Abdullah Tayyib'in eserlerinin İslam medeniyetini diriltmeye ve inşa etmeye çalıştığı belirlenirken, diğer yanda Thomas Stearns Eliot'un eserlerinde hak v olarak kabul ettiği Hıristiyan medeniyetini yeniden kurmaya çalıştığı ispatlanmaya çalışılmıştır. Bu karşılaştırmalı çalışmada Sezai Karakoç, Thomas Stearns Eliot ve Abdullah et-Tayyib'in medeniyet algılarının oluşmasında, kültür, dinî düşünce, inanç, coğrafya, tarih ve gelenek gibi konuların önemli rol oynadığı tespit edilmiştir.

In this study, the perception of civilization in the context of comparative literature was examined based on the works of Turkish poet Sezai Karakoç, American-British poet Thomas Stearns Eliot and Sudanese poet Abdullah et-Tayyib. Considering the similarities and differences they present on the perception of civilization; it is discussed how they affect the societies they belong to. By examining the paths these three names followed in the fields of literature, thought, social life and education, the perceptions of civilization in their works were determined. It should be emphasized that the civilization perceptions of these three poet-thinkers are of great importance. The importance of the poets' perception of civilization stems from the periods in which they lived. Because the changes in the way of thinking, psychological disorders, complexities of social life, the development of technology, dominant currents of thought, modernism, postmodernism, materialism, anarchism, atheism, communism, and other philosophical movements since the 19th century have affected people's perceptions of civilization. For this reason, the works of these three names are perceived as the reconstruction of their way of life and efforts to establish a new order in the world. The opinions of those who can interpret the current problems and give direction to their people are of great importance. This study proves the importance of the three poets' perceptions of civilization and its impact on their societies. It was determined that these poet-thinkers reflect their perceptions of civilization according to their beliefs and the awareness they created was tried to be revealed. On the one hand, it was determined that the works of Sezai Karakoç and vii Abdullah et-Tayyib tried to resurrect and build the Islamic civilization, on the other hand, it has been proven that Thomas Stearns Eliot tried to re-establish the Christian civilization, which he accepted as right in his works. In this comparative study, it has been determined that subjects such as culture, religious thought, belief, geography, history, and tradition play an important role in the formation of the civilization perceptions of Sezai Karakoç, Thomas Stearns Eliot and Abdullah et-Tayyib.