Endişe ve Ruminasyonun Şema Terapi Mod Modeli ile İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmada ruminasyon ve endişenin modlar bağlamında çeşitli modellerle incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 825 yetişkin katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 34,51 ve standart sapması 12,59; 471’i kadın, 354’ü erkektir. Katılımcılardan demografik form, Şema Mod Ölçeği, Penn Eyalet Endişe Ölçeği, YAB-7, Young-Rygh Kaçınma Ölçeği, Ruminatif Düşünce Tarzları Ölçeği ve HSA-9 ile veri toplanmıştır. Hayes’in Process v4.1 Makrosu ile basit aracılık (4. Model) ve koşullu süreç analizleri (düzenleyicili aracılık) (8. Model) 5000 tekrarlı örneklem yöntemiyle %95 güven aralığında gerçekleştirilmiştir. İncinmiş Çocuk değerleri ile YAB-7 değerleri arasında endişe değerlerinin aracı rol oynadığı, İncinmiş Çocuk değerleri ile HSA-9 değerleri arasında ruminasyon değerlerinin aracı rol oynadığı gözlenmiştir. Bu modellerde Young-Rygh Kaçınma Ölçeği alt boyutlarının düzenleyici rolleri araştırılmıştır. Endişenin aracı rol oynadığı modellerde, Uykululuk/enerjisizlik, Madde Kötüye Kullanımı boyutlarının, Ruminasyonun aracı rol oynadığı modellerde Uykululuk/enerjisizlik, İçe Çekilme, Psikosomatizasyon boyutlarının düzenleyici rol oynadığı gözlenmiştir. Kapsamlı bir biçimde ruminasyon ve endişeyi incelemek için Stepwise yöntemiyle Çoklu Doğrusal Regresyon Analizleri gerçekleştirilmiş, yordayıcıları bulunmuş, modeller önerilmiştir. Modlarla sendrom düzeyinde kavramsallaştırmaya katkı sunmak amacıyla depresyon ve yaygın anksiyete bozukluğu sınıflandırmasına katkıda bulunan yordayıcılar bulunmuş ve modeller önerilmiştir. İlgili bulgular ruminasyon ve endişenin teorik arkaplanı çerçevesinde tartışılmıştır.

This study aims to look at Rumination and Worry from Schema Therapy Mods' perspective with the help of various models. The sample consisted of 825 participants. The mean of participants' age is 34,52 and its standard deviation is 12,59. 471 of the participants are female, whereas 354 of them are male. Participants completed the sociodemographic information form, Short Schema Mode Inventory, Penn State Worry Questionnaire, GAD-7, Young-Rygh Avoidance Inventory, Ruminative Thought Style Questionnaire, and PHQ-9. With the help of Hayes's Process Macro v4.1, Simple Mediation (4th model) and Conditional Process (8th model) analyses are conducted by bootstrapping 5000 replicates with 95% confidence interval. Worry plays a mediator role between Vulnerable Child and GAD-7, whereas Rumination plays a mediator role between Vulnerable Child and PHQ-9. In these models, the moderator roles of Young-Rygh Avoidance Inventory Subscales are examined. In the models, Worry played a mediator role, Avoidance through Sleep/lack of Energy Subscale, and Substance Abuse Scale played a moderator role. In the models, Rumination played a mediator role, Avoidance through Sleep/lack of Energy Subscale, Withdrawal from People, and the Psychosomatic Symptoms Scale played a moderator role. Multiple linear regression analyses are conducted with Stepwise Method to investigate Rumination and Worry thoroughly. The predictors of Rumination and Worry are found, and different models are suggested. The Modes playing significant roles in classifying depressive and anxiety disorders are examined to develop models on the syndrome-level formulations. The results are discussed according to the theoretical background of Rumination and Worry.