Yabancılara Türkçe Öğretiminde Türk Masallarının Kültür Aktarımında Kullanılması Üzerine: “Az Gittik Uz Gittik” Masal Kitabı Örneği

Abstract

Toplumları bir arada tutan ve sürekliliğini sağlayan en önemli olgu kültürdür. Kültürel ögeler, toplumların tanınmasında ve tanıtılmasında en önemli unsurlardır. Bu unsurlar aynı zamanda; toplumdaki bireylerin birbirlerine olan güven duygularının oluşmasında ve sağlıklı bir toplum düzenin sağlanmasında önemli rol oynamaktadır. Bu bağlamda kültür aktarımının yabancılara dil öğretiminde önemli olduğu çalışmamızda ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürel aktarım açısından masallarda karşılaşılan kültürel ögeleri tespit etmektir. Bu amaçla yabancılara Türkçe öğretiminde temel ilkelerden olan dil ile kültürün de verilmesi ilkesi doğrultusundan hareketle, Diller İçin Avrupa Ortak Çerçeve Programı’nda (CEFR) belirtilen sosyokültürel ögelere göre masallarda yer alan kültürel ögeler incelenmiştir. Türk masallarının kültür aktarımında ne kadar etkili olduğunu ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Buradan hareketle; literatürde konuyla ilgili geniş bir tarama yapılmıştır. Çalışmanın ana konusu olan “Az Gittik Uz Gittik” adlı eserdeki masalların içerisindeki kültür ögeleri; CEFR, konu ile ilgili tez, makale ve diğer bilimsel çalışmalardan faydalanılarak incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmış, masallar kültürel unsurlar açısından, yorumlayıcı yaklaşım ile değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenerek 1307 adet kültürel öge tespit edilmiş ve elde edilen bulgular ile benzer çalışmalarla yorumlanmıştır. Sonuç olarak; masalların yabancılara Türkçe öğretiminde kültürel aktarımın yeterliliği ve kullanılabilirliğinin Türk masalları aracılığıyla gelecek nesillere aktarımında önemli etkisinin olduğu belirlenmiştir.

Culture is the most important phenomenon that keeps societies together and ensures their continuity. Cultural elements are the most important elements in the recognition and promotion of societies. This cultural values are among the necessary elements for individuals in society to have a sense of trust in each other and to ensure a healthy social order. In this context, the importance of culture transfer in language teaching to foreigners has been tried to be achieved in our study. This study aims to determine the cultural elements encountered in fables in terms of cultural transmission in teaching Turkish as a foreign language. For this purpose, in line with the principle of giving culture along with the language, which is one of the basic principles in teaching Turkish to foreigners, the cultural elements in the tales were examined according to the socio-cultural elements specified in the Common European Framework of Reference for Languages (CEFR). The cultural components in the fables of the work "Az Gittik Uz Gittik", which is the main subject of the study, were analyzed by making use of CEFR, theses, articles, and other scientific studies. Document analysis technique, one of the qualitative research methods, was used and the fables were evaluated with an interpretative approach in terms of cultural elements. The data obtained were analyzed with content analysis and 1307 cultural elements were identified and the findings were evaluated with similar studies. As a result, it has been determined that fables have a significant effect on the adequacy and usability of cultural transmission in teaching Turkish to foreigners to future generations through Turkish fables.