Yabancılara Türkçe Öğretiminde Türk Masallarının Kültür Aktarımında Kullanılması Üzerine: “Az Gittik Uz Gittik” Masal Kitabı Örneği
Künye
VARDAR, Özgür, Yabancılara Türkçe Öğretiminde Türk Masallarının Kültür Aktarımında Kullanılması Üzerine: “Az Gittik Uz Gittik” Masal Kitabı Örneği, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı Yabancılara Türkçe Öğretimi Programı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2023.Özet
Toplumları bir arada tutan ve sürekliliğini sağlayan en önemli olgu kültürdür.
Kültürel ögeler, toplumların tanınmasında ve tanıtılmasında en önemli unsurlardır.
Bu unsurlar aynı zamanda; toplumdaki bireylerin birbirlerine olan güven
duygularının oluşmasında ve sağlıklı bir toplum düzenin sağlanmasında önemli rol
oynamaktadır. Bu bağlamda kültür aktarımının yabancılara dil öğretiminde önemli
olduğu çalışmamızda ortaya konmaya çalışılmıştır.
Bu çalışmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürel aktarım
açısından masallarda karşılaşılan kültürel ögeleri tespit etmektir. Bu amaçla
yabancılara Türkçe öğretiminde temel ilkelerden olan dil ile kültürün de verilmesi
ilkesi doğrultusundan hareketle, Diller İçin Avrupa Ortak Çerçeve Programı’nda
(CEFR) belirtilen sosyokültürel ögelere göre masallarda yer alan kültürel ögeler
incelenmiştir. Türk masallarının kültür aktarımında ne kadar etkili olduğunu ortaya
çıkarılması hedeflenmiştir. Buradan hareketle; literatürde konuyla ilgili geniş bir
tarama yapılmıştır. Çalışmanın ana konusu olan “Az Gittik Uz Gittik” adlı eserdeki
masalların içerisindeki kültür ögeleri; CEFR, konu ile ilgili tez, makale ve diğer
bilimsel çalışmalardan faydalanılarak incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden
doküman analizi tekniği kullanılmış, masallar kültürel unsurlar açısından,
yorumlayıcı yaklaşım ile değerlendirilmiştir.
Elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenerek 1307 adet kültürel öge
tespit edilmiş ve elde edilen bulgular ile benzer çalışmalarla yorumlanmıştır. Sonuç
olarak; masalların yabancılara Türkçe öğretiminde kültürel aktarımın yeterliliği ve
kullanılabilirliğinin Türk masalları aracılığıyla gelecek nesillere aktarımında önemli
etkisinin olduğu belirlenmiştir. Culture is the most important phenomenon that keeps societies together and
ensures their continuity. Cultural elements are the most important elements in the
recognition and promotion of societies. This cultural values are among the necessary
elements for individuals in society to have a sense of trust in each other and to ensure
a healthy social order. In this context, the importance of culture transfer in language
teaching to foreigners has been tried to be achieved in our study.
This study aims to determine the cultural elements encountered in fables in
terms of cultural transmission in teaching Turkish as a foreign language. For this
purpose, in line with the principle of giving culture along with the language, which is
one of the basic principles in teaching Turkish to foreigners, the cultural elements in
the tales were examined according to the socio-cultural elements specified in the
Common European Framework of Reference for Languages (CEFR). The cultural
components in the fables of the work "Az Gittik Uz Gittik", which is the main
subject of the study, were analyzed by making use of CEFR, theses, articles, and
other scientific studies. Document analysis technique, one of the qualitative research
methods, was used and the fables were evaluated with an interpretative approach in
terms of cultural elements.
The data obtained were analyzed with content analysis and 1307 cultural
elements were identified and the findings were evaluated with similar studies. As a
result, it has been determined that fables have a significant effect on the adequacy
and usability of cultural transmission in teaching Turkish to foreigners to future
generations through Turkish fables.