Çocuklara Yönelik Sözsüz Grafik Romanların Bir Anlatım Dili Olarak İncelenmesi ve Bir Uygulama
Künye
DEDE, Ayşe, Çocuklara Yönelik Sözsüz Grafik Romanların Bir Anlatım Dili Olarak İncelenmesi ve Bir Uygulama, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Grafik Tasarım Anasanat Dalı Grafik Tasarım Programı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2023.Özet
Görsel hikaye anlatının kadim tarihi, medeniyetlerin duygu ve düşüncelerini
yaşantıları üzerinden mağara duvarları ve benzeri materyallere resmetme güdüleriyle
başlamaktadır. Üretilen her bir görüntü kendi sınırları içinde anlamdırılarak, bir
mesajın karşılığı olarak varlığını sürdürmektedir. Yüzyıllardan beri gelişim gösteren
soyut bir bilginin mesaj olarak ifade edilme biçimi, günümüzde birçok araç ile belli
düzen ve prensipler çerçevesinde oluşturularak somutlaştırılmaktadır. Ortaya koyulan
görüntüde açıklayıcı tasarım öğeleri kullanılarak izleyici ile bir bağ kurması sağlanır.
Zira, izleyicinin etkiye tepki olarak kurduğu etkileşim olumlu sonuç verdiğinde,
iletişim sürecinde görsel imgeler ile oluşturulan mesajı algılayabildiğini
göstermektedir. Bu sebeple, bilgi edinmenin yeni bir yöntemi olan görsel okuryazarlık,
okul öncesinden yetişkin grubuna kadar öğrenme ve öğretme yolunda birçok ürün
yelpazesiyle farklı bakış açıları sunmaktadır.
Görsel hikaye aktarımını destekleyen basılı eserler, sıralı anlatının altyapısında
oluşturulur. Sayfalarda bir dizilim içinde düzenlenen paneller, hikayenin akışına göre
türlü metotlarla izleyiciye aktarılmaktadır. Ardışık anlatı biçiminde ele alınan çizgi
roman, grafik roman ve resimli kitaplar kendi düzenleri içinde bağımsız hareket
etmektedir. Çeşitlerin tasarıma ait her türlü unsuru araç olarak kullanmaları görsel
iletişimi, görünür bir ses kaynağı olarak incelenmesine olanak tanımaktadır.
Bu tezin konusu olan çocuklara yönelik sözsüz grafik romanların hem temel
tasarım ana öğeleri hem de ilkeleri 2. bölümde tekniksel açıdan incelenerek sanatta
etkileşime doğru izlenen yol tespit edilmektedir. Devamında, sözsüz eserlerin içeriksel
ve yapısal özellikleri kendi içinde değerlendirilirken, diğer anlatı çeşitlerinden farklı
olarak görsel dilin nasıl kullanıldığı ele alınmaktadır.
Bir sonraki aşamada sözsüz gafik romanların çocuk gelişimiyle olan bağlantısı
detaylandırılarak, evrensel gücün meydana getirdiği görsel etkinin, bilgi aktarımında
yeni bir yol olarak kullanılması ve sonucunda çocuk zihninde şekillenen imgeyle ve
bilişsel duyuyla nasıl temas kurduğuna bakılmaktadır. Sessizliği ifade eden imgenin
çokluğuyla hayal güçlerine temas etmek, ilgilerini farklı açılara yönlendirerek empati
kurma becerisinin gelişmesine ve kolay anlaşılırlığı sağlayarak yapıcı eleştirlerde
bulunmasına nasıl ön ayak olduğu bu konuda yapılan araştırmalar ve sonuçlarıyla
gözler önüne serilmektedir.
Çocukları kapsayan sözsüz grafik romanlarda yer verilen kurgu sisteminin
kolektif edebi içeriklerden oluşması, insani meselelerin ilgi çekici yönlerine parmak
basmaktadır. Son bölümde, içeriğin neden-sonuç ilişkisi içinde irdelenerek çocuğa ne
gibi katkıları olduğuna sözsüz grafik roman üzerinden incelemeyle değinilmektedir.
Tezin bitiş kısmında ise, duyguların çizgiyle hayat bulma serüvenini deneyimleme
arzusuyla bir uygulama yapılarak duyusal ve duygusal inşa sürecinin bizzat görülmesi
amaçlanmıştır. The ancient history of visual storytelling begins with the motives of depicting
the feelings and thoughts of civilizations on cave walls and similar materials through
their experiences. Each image produced is interpreted within its own boundaries and
continues to exist as a response to a message. The way in which an abstract
information, which has been developing for centuries, is expressed as a message, is
embodied by creating it within the framework of certain orders and principles with
many tools today. By using descriptive design elements in the presented image, it is
ensured that it establishes a bond with the viewer. Because, when the interaction of the
audience in response to the effect yields positive results, it shows that they can perceive
the message created with visual images in the communication process. For this reason,
visual literacy, which is a new method of acquiring information, offers different
perspectives with a wide range of products on the way of learning and teaching from
preschool to adult group.
Printed works that support visual story transfer are created on the infrastructure
of sequential narrative. The panels arranged in a sequence on the pages are conveyed
to the audience by various methods according to the flow of the story. Comics, graphic
novels and picture books, which are handled in the form of sequential narratives, act
independently in their own order. The use of all kinds of design elements as tools
allows visual communication to be examined as a visible sound source.
In this thesis, both the basic design main elements and principles of the
nonverbal graphic novels for children, which are the subject of this thesis, are
examined from a technical point of view and the path followed towards interaction in
art is determined. In the continuation, while the content and structural features of
nonverbal works are evaluated within themselves, how visual language is used unlike
other types of narrative is discussed.
In the next step, the connection of the wordless gafic novels with child
development is detailed and it is examined how the visual effect aimed by the universal
power comes into contact with the image formed in the child's mind and the cognitive
sense. The researches and results on this subject reveal how the multitude of images
expressing silence, contacting their imaginations, directing their interests to different
angles, leading to the development of empathy skills and making constructive criticism
by providing easy understanding.
The fact that the fictional system included in nonverbal graphic novels
involving children consists of collective literary contents highlights the interesting
aspects of human issues. In the last part, the content is examined in the cause-effect
relationship and how it contributes to the child by examining it through the nonverbal
graphic novel. At the end of the thesis, an application is made with the desire to
experience the adventure of finding life with lines, and the sensory and emotional
construction process is seen in person.