Tsmk H.1223 Numaralı Siyer-i Nebi Eserinde Hz. Ali Konulu Minyatürlerin Tasarım Çözümlemesi
Künye
YÜCE, Efnan, Tsmk H.1223 Numaralı Siyer-i Nebi Eserinde Hz. Ali Konulu Minyatürlerin Tasarım Çözümlemesi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Geleneksel Türk Sanatları Anasanat Dalı Geleneksel Türk Sanatları Programı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2022.Özet
Hz. Muhammed’in doğumundan vefatına kadar geçen sürede yaşanan önemli olayları konu alan yazma eserlere Siyer-i Nebî adı verilir. XIV. yüzyılda yazılan yazma eser XVI. yüzyılda III. Murad'ın emriyle tekrar kaleme alınmış ve resmedilmeye başlanmıştır. III. Murad’ın vefatından sonra tahta geçen oğlu III. Mehmed eserin tamamlanmasını emretmiş ve altı ciltlik, 814 minyatürden oluşan bir eser meydana gelmiştir. Günümüzde dünyanın farklı kütüphanelerinde korunan bu ciltlerin beşinci cildinin nerede olduğu bilinmemektedir.
Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinde bulunan, XVI. yüzyıl Siyer-i Nebî’sinin altıncı cildi 270 sayfa, toplam 125 minyatür resmedilmiştir ve bu çalışmada incelediğimiz Hz. Ali’yi konu alan 36 minyatür yer almıştır. Bu ciltte Hz. Ali’nin yaşadıklarına ve yaşadıklarıyla ilgili tasvirlere bolca yer verilmiştir. Çalışmamızda Hz. Ali’nin minyatürlerde kurgulama biçimleri ve kompozisyonları tasarım açısından incelenmiştir. Dördüncü bölümde minyatürlerin tasarım, kompozisyon ve figür kurguları analiz edilmiştir. Analizler, nakkaşların tasarım esnasında uyguladıkları yollar üzerine bilgi edinmek amacı ile incelenmiştir. Siyer-i Nebi is the name of the creations which are dealing with the subject of the important events that took place in the time period between Hazrat Muhammad’s birth and death. The creation that was written in XIV. century was re-written and started to be painted in XVI. Century, by Murad The III.’s order. Mehmed The III., who was Murad’s son and took over the throne after his death, ordered the piece to be completed and a creation of six volumes and 814 miniatures was created. Today, the location of the fifth volume of these volumes that are being preserved in different libraries of the world, is unknown.
The sixth volume of the XVI. century Siyer-i Nebi, which is preserved in Topkapi Palace Museum contains of 270 pages, 125 miniatures and 36 specific miniatures we are analyzing, that are focused on Hazrat Ali. This volume includes a lot of Hazrat Ali’s experiences and the descriptions of these experiences. In our work, the type of editing and compositions about Hazrat Ali are studied in terms of designing. In the fourth part, the designings, compositions and the editting of the figures are analyzed. Analysis’ are studied with the purpose of gathering information on the methods of muralists during designing.